New Delhi, તા.1
બે અને પાંચ રૂપિયાની નોટ માત્ર લગ્ન અને પૂજા સુધી જ મર્યાદિત છે. બજારમાં હોવા છતાં, તેઓ સામાન્ય માણસની પહોંચની બહાર છે. મહત્વની વાત એ છે કે આ નાની નોટોનો ઉપયોગ નફો કમાવવા માટે કરવામાં આવી રહ્યો છે.
કમિશન લઈને નોટો વેચાઈ રહી છે. આ ઘણીવાર બજારોમાં જોવા મળે છે. ગયા વર્ષે 15 માર્ચ સુધી બજારમાં 11.56 અબજ રૂપિયાની 2 અને 5 રૂપિયાની નોટો હતી જે આ વર્ષે ઘટીને 11.36 અબજ થઈ ગઈ છે, એટલે કે એક વર્ષમાં આવી નોટોની સંખ્યામાં 1.98 કરોડનો ઘટાડો થયો છે.
બજારમાં 11.36 અબજ રૂપિયાની 2 અને 5 રૂપિયાની નોટો હોઈ શકે છે પરંતુ તે દુકાનોમાં કે ઘરની તિજોરીમાં છે કે કેમ તેની કોઈ માહિતી નથી. ભારતીય રિઝર્વ બેંક દ્વારા જાહેર કરવામાં આવેલી નોટોના ડેટા પરથી આ વાત સામે આવી છે.
ડેટા અનુસાર, 365 દિવસમાં 1.98 કરોડ રૂપિયા 2-5ની નોટો ઓછી કરવામાં આવી હતી. આર્થિક નિષ્ણાંત PNBPEAના અધ્યક્ષ સંજય ત્રિવેદીના જણાવ્યા અનુસાર, આ નોટોનો મોટો હિસ્સો નફો મેળવવા માટે બજારમાં દટાઈ ગયો છે. આ કારણોસર તેઓ બજારમાં પણ દેખાતા નથી. હવે તેઓ લગ્નમાં માત્ર નોટોના હારમાં જ જોવા મળે છે.
રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયાના રિપોર્ટ મુજબ, એક વર્ષમાં 50 રૂપિયાની નોટોમાં વધારો થયો છે. બજારમાં 50 થી 90 કરોડ રૂપિયાની નોટો વધી. તે જ સમયે, એક વર્ષમાં બજારમાં 200 રૂપિયાની 73 કરોડ, 20 રૂપિયાની 43 કરોડ અને 10 રૂપિયાની 37 કરોડની નોટો વધી છે.
RBIના રિપોર્ટ અનુસાર, 2-5 રૂપિયાની નોટો ઘટી હોવા છતાં એક વર્ષમાં 500 રૂપિયાની નોટમાં મહત્તમ ત્રણ અબજનો વધારો થયો છે. 15 માર્ચ 2024 સુધીમાં તેમની સંખ્યા 59 અબજ 95 કરોડ હતી. તે જ સમયે, 14 માર્ચ, 2025 સુધીમાં, તેમની સંખ્યા વધીને 63 અબજ 14 કરોડ થઈ ગઈ. સૌથી વધુ વધતી નોટોમાં 100 રૂપિયાની નોટ બીજા સ્થાને છે. એક વર્ષમાં તેમની સંખ્યા વધીને બે અબજ થઈ ગઈ છે. પહેલા આ સંખ્યા 20 અબજ હતી જે હવે 22 અબજ થઈ ગઈ છે.
ભારતીય રિઝર્વ બેંક દ્વારા બહાર પાડ્યા બે અને પાંચની નોટોના આંકડા.
નફો મેળવવા માટે બે અને પાંચ રૂપિયાની નોટોનો મોટો હિસ્સો બજારમાં વેચાય છે.
આ નોટોનો ઉપયોગ લગ્નમાં માળા બનાવવામાં કરવામાં આવે છે.
