કોર્ટે ખ્રિસ્તી મહિલાને અનુસૂચિત જાતિનું પ્રમાણપત્ર આપવાનો ઇનકાર કરી દીધો
New Delhi,તા.૨૭
સુપ્રીમ કોર્ટે એક મહત્વના નિર્ણયમાં કહ્યું કે માત્ર અનામતનો લાભ મેળવવા માટે ધર્મ પરિવર્તન કરવું એ બંધારણની મૂળ ભાવનાની વિરુદ્ધ છે. સુપ્રીમ કોર્ટે મદ્રાસ હાઈકોર્ટના એ નિર્ણયને સમર્થન આપ્યું હતું જેમાં એક ખ્રિસ્તી મહિલાને અનુસૂચિત જાતિ પ્રમાણપત્ર આપવાનો ઇનકાર કરવામાં આવ્યો હતો. આ મહિલાને પુડુચેરીમાં અપર ડિવિઝન ક્લાર્ક (યુડીસી)ની નોકરી માટે એસસી પ્રમાણપત્ર જોઈતું હતું. આ માટે તેણે પોતાને હિંદુ જાહેર કર્યો હતો.
જસ્ટિસ પંકજ મિત્તલ અને જસ્ટિસ આર. મહાદેવનની બેન્ચે કહ્યું કે મહિલા ખ્રિસ્તી ધર્મનું પાલન કરે છે અને નિયમિત રીતે ચર્ચમાં જાય છે. આ હોવા છતાં, તે નોકરી માટે હિંદુ અને અનુસૂચિત જાતિ હોવાનો દાવો કરી રહી છે. આવો બેવડો દાવો યોગ્ય નથી. ખંડપીઠે કહ્યું કે જે વ્યક્તિ ખ્રિસ્તી છે પરંતુ પોતાને હિંદુ ગણાવે છે તેને અનામત માટે એસસીનો દરજ્જો આપવો એ અનામતના હેતુની વિરુદ્ધ છે. આ બંધારણ સાથે વિશ્વાસઘાત છે.કોર્ટે કહ્યું કે આ મામલો એ મોટા પ્રશ્ન સાથે સંબંધિત છે જેમાં એસસી/એસટી આરક્ષણ માટે ધર્મને આધાર બનાવવાની બંધારણીયતા પર સુનાવણી ચાલી રહી છે. જેમાં ખ્રિસ્તી અને મુસ્લિમ દલિતો માટે અનામતની માંગ કરવામાં આવી છે. ૧૯૫૦ના પ્રેસિડેન્શિયલ ઓર્ડર મુજબ માત્ર હિન્દુઓને જ એસસીનો દરજ્જો મળી શકે છે. શીખો અને બૌદ્ધોને પણ અનામત માટે હિંદુ ગણવામાં આવે છે. ૨૦૦૭માં જસ્ટિસ રંગનાથ મિશ્રા કમિશને દલિત ખ્રિસ્તીઓ અને મુસ્લિમોને જીઝ્ર અનામત આપવાની ભલામણ કરી હતી.
જસ્ટિસ મહાદેવને કહ્યું કે ભારત ધર્મનિરપેક્ષ દેશ છે. કલમ ૨૫ હેઠળ દરેક નાગરિકને પોતાની પસંદગીના ધર્મનું પાલન કરવાનો અધિકાર છે. જ્યારે વ્યક્તિ તેના સિદ્ધાંતો અને વિચારોથી પ્રભાવિત થાય છે ત્યારે અન્ય ધર્મમાં જોડાય છે. પરંતુ જો ધર્મ પરિવર્તનનો હેતુ માત્ર અનામતનો લાભ મેળવવાનો હોય તો તેને મંજૂરી આપી શકાય નહીં. આવા લોકોને અનામત આપવાથી અનામત નીતિના સામાજિક ઉદ્દેશ્યની હાર થશે.
પીટીશનર સી. સેલવરાણીએ મદ્રાસ હાઈકોર્ટના ૨૪ જાન્યુઆરી, ૨૦૨૩ના આદેશને પડકાર્યો હતો. હાઈકોર્ટે તેમની અરજી ફગાવી દીધી હતી. સેલવરાણીએ કહ્યું કે તેણી હિંદુ ધર્મ પાળે છે અને વલ્લુવન જાતિની છે, જે ૧૯૬૪ના બંધારણ (પુડુચેરી) અનુસૂચિત જાતિના આદેશ હેઠળ આવે છે. તેથી, તે આદિ દ્રવિડિયન ક્વોટા હેઠળ આરક્ષણ માટે હકદાર છે. સેલવરાનીએ દલીલ કરી હતી કે તે જન્મથી જ હિન્દુ ધર્મનું પાલન કરે છે અને મંદિરોમાં જાય છે અને હિન્દુ દેવતાઓની પૂજા કરે છે. મહિલાએ અનેક દસ્તાવેજો દ્વારા કોર્ટમાં સાબિત કરવાનો પ્રયાસ કર્યો કે તેણીનો જન્મ હિન્દુ પિતા અને ખ્રિસ્તી માતાથી થયો છે. લગ્ન પછી તેની માતાએ પણ હિંદુ ધર્મ અપનાવ્યો. તેમના દાદા-દાદી અને પરદાદા વલ્લુવન જાતિના હતા. તેણીએ એવો પણ દાવો કર્યો હતો કે તેણીના શૈક્ષણિક જીવન દરમિયાન, તેણીને જીઝ્ર સમુદાયની માનવામાં આવતી હતી. તેમનું ટ્રાન્સફર સર્ટિફિકેટ પણ તેમની જાતિની પુષ્ટિ કરે છે. તેના પિતા અને ભાઈ પાસે જીઝ્ર પ્રમાણપત્રો છે.
જો કે, ખંડપીઠે, કેસના તથ્યોનો અભ્યાસ કર્યા પછી, જણાવ્યું હતું કે ગામના વહીવટી અધિકારીના અહેવાલ અને દસ્તાવેજી પુરાવા સ્પષ્ટપણે દર્શાવે છે કે તેના પિતા એસસી સમુદાયના છે અને તેની માતા ખ્રિસ્તી છે. તેમના લગ્ન ક્રિશ્ચિયન રિવાજ મુજબ થયા હતા. આ પછી, સેલવરાનીના પિતાએ બાપ્તિસ્મા લઈને ખ્રિસ્તી ધર્મ અપનાવ્યો. તેમના ભાઈએ ૭ મે, ૧૯૮૯ના રોજ બાપ્તિસ્મા લીધું. સેલવરાણીનો જન્મ ૨૨ નવેમ્બર ૧૯૯૦ના રોજ થયો હતો અને ૬ જાન્યુઆરી ૧૯૯૧ના રોજ વિલિયનુર, પુડુચેરીમાં લોર્ડેસ તીર્થમાં બાપ્તિસ્મા લીધું હતું. તેથી, તે સ્પષ્ટ છે કે સેલવરાણી જન્મથી ખ્રિસ્તી હતી અને તે જીઝ્ર પ્રમાણપત્ર માટે હકદાર નથી.
ખંડપીઠે કહ્યું કે જો સેલવરાણી અને તેનો પરિવાર ખરેખર ધર્મ પરિવર્તન કરવા માંગતો હતો, તો તેણે માત્ર હિન્દુ હોવાનો દાવો કરવાને બદલે તેને સાબિત કરવા માટે કેટલાક નક્કર પગલાં લેવા જોઈએ. ધર્મ પરિવર્તનનો એક માર્ગ આર્ય સમાજ દ્વારા છે. ધર્માંતરણની જાહેરાત પણ જાહેરમાં થઈ શકે છે. આ સાથે સુપ્રીમ કોર્ટે મહિલાની એ દલીલને ફગાવી દીધી હતી કે તેણે ત્રણ મહિનાથી ઓછી ઉંમરના સમયે બાપ્તિસ્મા લીધું હતું.
કોર્ટે કહ્યું કે આ દલીલ અમને યોગ્ય લાગતી નથી કારણ કે તેણે બાપ્તિસ્માનું રજીસ્ટ્રેશન રદ કરવાનો કોઈ પ્રયાસ કર્યો નથી અને ન તો આ સંબંધમાં કોઈ કેસ દાખલ કર્યો છે. કોર્ટે કહ્યું કે તપાસમાં જાણવા મળ્યું છે કે તેના માતાપિતાએ ભારતીય ખ્રિસ્તી સાથે લગ્ન કર્યા હતા. તે ઈ-મેરેજ એક્ટ, ૧૮૭૨ હેઠળ થયું હતું. સેલવરાણી અને તેના ભાઈએ બાપ્તિસ્મા લીધું હતું અને નિયમિતપણે ચર્ચમાં જતા હતા. તેણે ફરી હિંદુ ધર્મ અપનાવ્યો હોવાના કોઈ પુરાવા નથી. ઊલટું, હકીકત એ છે કે તેઓ હજી પણ ખ્રિસ્તી ધર્મ પાળે છે.
