New Delhi,તા.૯
સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું છે કે દીકરીને તેના માતાપિતા પાસેથી શિક્ષણ ખર્ચ મેળવવાનો કાયદેસર અધિકાર છે. તેમને (માતાપિતાને) તેમની ક્ષમતા મુજબ જરૂરી ભંડોળ પૂરું પાડવાની ફરજ પડી શકે છે. ન્યાયાધીશ સૂર્યકાંત અને ઉજ્જવલ ભુયાનની બનેલી બેન્ચે આ અવલોકન એક વૈવાહિક વિવાદ કેસમાં કર્યું હતું જેમાં એક અલગ થયેલા દંપતીની પુત્રીએ તેના પિતા દ્વારા તેની માતાને ચૂકવવામાં આવતી કુલ ભરણપોષણના ભાગ રૂપે શિક્ષણ માટે આપવામાં આવેલી રકમને પડકારી હતી. તેમણે ૪૩ લાખ રૂપિયાની રકમ સ્વીકારવાનો ઇનકાર કર્યો. આ દંપતીની પુત્રી આયર્લેન્ડમાં અભ્યાસ કરી રહી છે.
બેન્ચે પોતાના આદેશમાં કહ્યું હતું કે, “પુત્રી હોવાને કારણે, તેણીને તેના માતાપિતા પાસેથી શિક્ષણ ખર્ચ મેળવવાનો અવિભાજ્ય, કાયદેસર રીતે લાગુ પાડી શકાય તેવો અને માન્ય અધિકાર છે.” અમારું માનવું છે કે દીકરીને પોતાનું શિક્ષણ ચાલુ રાખવાનો મૂળભૂત અધિકાર છે અને આ માટે માતાપિતાને તેમના નાણાકીય સંસાધનોની મર્યાદામાં જરૂરી ભંડોળ પૂરું પાડવાની ફરજ પાડી શકાય છે.
આદેશમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે દંપતીની પુત્રીએ પોતાનું ગૌરવ જાળવવા માટે રકમ સ્વીકારવાનો ઇનકાર કર્યો હતો અને તેમને (પિતા) પૈસા પાછા લેવા કહ્યું હતું, પરંતુ તેમણે (પિતા) ના પાડી દીધી હતી. કોર્ટે કહ્યું કે પુત્રી આ રકમ માટે કાયદેસર રીતે હકદાર છે. બેન્ચે ૨૮ નવેમ્બર, ૨૦૨૪ ના રોજ અલગ થયેલા દંપતી દ્વારા કરવામાં આવેલા કરારનો ઉલ્લેખ કર્યો, જેના પર પુત્રીએ પણ હસ્તાક્ષર કર્યા હતા.
કોર્ટે કહ્યું કે પતિએ તેની અલગ રહેતી પત્ની અને પુત્રીને કુલ ૭૩ લાખ રૂપિયા ચૂકવવા સંમતિ આપી હતી, જેમાંથી ૪૩ લાખ રૂપિયા તેમની પુત્રીની શૈક્ષણિક જરૂરિયાતો માટે અને બાકીના તેની પત્ની માટે હતા. બેન્ચે કહ્યું કે પત્નીને તેનો હિસ્સો ૩૦ લાખ રૂપિયા મળી ચૂક્યો છે અને બંને પક્ષો છેલ્લા ૨૬ વર્ષથી અલગ રહી રહ્યા છે, તેથી બેન્ચને પરસ્પર સંમતિથી છૂટાછેડાનો આદેશ ન આપવાનું કોઈ કારણ દેખાતું નથી.
કોર્ટે કહ્યું, ’પરિણામે, અમે બંધારણની કલમ ૧૪૨ હેઠળ અમારી સત્તાઓનો ઉપયોગ કરીએ છીએ અને પરસ્પર સંમતિથી છૂટાછેડાનો આદેશ આપીને બંને પક્ષોના લગ્ન વિસર્જન કરીએ છીએ.
