નવીદિલ્હી,તા.૨૭
પૂર્વ વડાપ્રધાન અને કોંગ્રેસના વરિષ્ઠ નેતા મનમોહન સિંહનું ગુરુવારે રાત્રે નિધન થયું છે. આ સમાચારને કારણે ભારત સહિત સમગ્ર વિશ્વમાં શોકની લહેર જોવા મળી રહી છે, જેના કારણે વિશ્વભરના ઘણા નેતાઓએ પૂર્વ પીએમના નિધન પર શ્રદ્ધાંજલિ આપીને શોક વ્યક્ત કર્યો છે. માલદીવ અને અફઘાનિસ્તાન સહિતના પડોશી દેશોના નેતાઓએ તેમના યોગદાન અને તેમના દેશો સાથે સારા સંબંધો બનાવવા પર પ્રકાશ પાડ્યો છે. તો ચાલો જાણીએ કોણે શું કહ્યું.
અફઘાનિસ્તાનના ભૂતપૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ હામિદ કરઝાઈએ એક પોસ્ટમાં કહ્યું કે ભારતે તેના સૌથી પ્રતિષ્ઠિત પુત્રોમાંથી એક ગુમાવ્યો છે. તેમણે ભૂતપૂર્વ વડા પ્રધાનના નિધન પર ઊંડી શોક વ્યક્ત કરી, તેમને અફઘાનિસ્તાનના લોકોના અતૂટ સાથી અને મિત્ર તરીકે વર્ણવ્યા. કરઝાઈએ સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ પર લખ્યું કે હું તેમના પરિવાર, સરકાર અને ભારતના લોકો પ્રત્યે મારી ઊંડી સંવેદના વ્યક્ત કરું છું.
માલદીવના પૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ મોહમ્મદ નશીદે પણ પૂર્વ વડાપ્રધાન મનમોહન સિંહના નિધન પર શોક વ્યક્ત કર્યો હતો. તેમણે કહ્યું કે ડૉ. મનમોહન સિંહ માલદીવના માયાળુ વાલી અને સારા મિત્ર હતા. આ સાથે ભારતમાં રશિયાના રાજદૂત ડેનિસ અલીપોવે પણ પૂર્વ પીએમ મનમોહન સિંહના નિધન પર શોક વ્યક્ત કર્યો હતો. તેમણે કહ્યું કે ડૉ.મનમોહન સિંહનું નિધન ભારત અને રશિયા માટે ખૂબ જ દુઃખદ છે. તેમણે કહ્યું કે ભારત અને રશિયા વચ્ચેના દ્વિપક્ષીય સંબંધોમાં ડૉ.સિંઘનું યોગદાન અતુલ્ય છે. તેમના સૌમ્ય વર્તન અને અર્થશાસ્ત્રી તરીકે તેમની કુશળતાની હંમેશા પ્રશંસા કરવામાં આવી હતી.
અમેરિકાના પૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ બરાક ઓબામાએ તેમના પુસ્તક પૂર્વ વડાપ્રધાન મનમોહન સિંહના વખાણ કર્યા છે. તેમણે લખ્યું કે મનમોહન સિંહ એવા નેતા છે કે જ્યારે તેઓ બોલે છે ત્યારે આખી દુનિયા સાંભળે છે. ઓબામાએ પુસ્તકમાં વધુમાં લખ્યું છે કે મનમોહન સિંહ ભારતના અર્થતંત્રને આધુનિક બનાવવાના મુખ્ય આર્કિટેક્ટ હતા અને લાખો ભારતીયોને ગરીબીમાંથી બહાર કાઢ્યા હતા.
અમેરિકન રાજદ્વારી અને યુએસ-ઈન્ડિયા બિઝનેસ કાઉન્સિલના પ્રમુખ અતુલ કેશપે ભૂતપૂર્વ વડાપ્રધાન ડૉ. મનમોહન સિંહના નિધન પર શોક વ્યક્ત કર્યો હતો. ભૂતપૂર્વ વડા પ્રધાનને શ્રદ્ધાંજલિ આપતા, કેશપે ભારત અને યુએસ વચ્ચેના આધુનિક દ્વિપક્ષીય સંબંધોના શિલ્પકાર તરીકે તેમની પ્રશંસા કરી. તેમણે કહ્યું કે ડો.સિંઘે બંને દેશો વચ્ચેના સંબંધોને મજબૂત બનાવવામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવી હતી.એક્સ પરની એક પોસ્ટમાં કેશપે લખ્યું કે ડૉ. મનમોહન સિંહ જીના પરિવાર અને ભારતના લોકો પ્રત્યે મારી સંવેદના. તેમણે કહ્યું કે મનમોહન સિંહે યુએસ-ભારત સંબંધોને વધારવામાં, આધુનિકીકરણમાં અને બંને દેશોને વ્યૂહાત્મક, આર્થિક અને તકનીકી ક્ષેત્રોમાં એકસાથે આગળ વધારવામાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી હતી.
પૂર્વ પીએમ મનમોહન સિંહના નિધન પર, ભારતમાં યુએસ એમ્બેસેડર એરિક ગારસેટ્ટીએ કહ્યું, ’અમારા પ્રિય મિત્ર અને પૂર્વ વડાપ્રધાન ડૉ. મનમોહન સિંહના નિઃસ્વાર્થ યોગદાનને યાદ કરીને, જેમણે ભારત-અમેરિકા સંબંધોમાં એક ઐતિહાસિક અધ્યાય શરૂ કર્યો. ભારતના વિકાસ અને સમૃદ્ધિ પ્રત્યેનું તેમનું સમર્પણ આપણને સતત પ્રેરણા આપે છે. તેમના નેતૃત્વ અને દ્રષ્ટિ માટે આભારી.
મનમોહન સિંઘના નિધન પર શોક વ્યક્ત કરતા અમેરિકાના વિદેશ સચિવ એન્ટની બ્લિંકને કહ્યું હતું કે ’મનમોહન સિંહ ભારત-અમેરિકા વ્યૂહાત્મક ભાગીદારીના સાચા સમર્થક હતા. છેલ્લા બે દાયકામાં ભારત-અમેરિકાના સંબંધોમાં જે કંઈ પણ પ્રાપ્ત થયું છે તેનો પાયો મનમોહન સિંહે નાખ્યો હતો. મનમોહન સિંહ તેમના આર્થિક સુધારા અને ભારતને ઝડપી આર્થિક વિકાસના માર્ગ પર લઈ જવા માટે જાણીતા થશે.
કેનેડાના પૂર્વ વડાપ્રધાન સ્ટીફન હાર્પરે સોશિયલ મીડિયા પર મનમોહન સિંહના નિધન પર શોક વ્યક્ત કરતી એક પોસ્ટ શેર કરી છે. આ પોસ્ટમાં હાર્પરે લખ્યું છે કે ’મારા પૂર્વ સહકર્મી મનમોહન સિંહના નિધનના સમાચારથી હું દુખી છું. તેઓ અદ્ભુત બૌદ્ધિક સમજ ધરાવતા નેતા હતા. લોરીન અને હું તેમના પરિવાર અને મિત્રો પ્રત્યે મારી સંવેદના વ્યક્ત કરું છું.રશિયાએ પણ પૂર્વ વડાપ્રધાન ડૉ.મનમોહન સિંહના નિધન પર શોક વ્યક્ત કર્યો છે. ભારતમાં રશિયાના રાજદૂત ડેનિસ અલીપોવે ઊંડી શોક વ્યક્ત કરી છે. તેમણે કહ્યું કે ડૉ. મનમોહનનું નિધન એ ભારત અને રશિયા માટે અત્યંત દુઃખ અને શોકની ક્ષણ છે.
તેમણે ભારત અને રશિયા વચ્ચેના દ્વિપક્ષીય સંબંધોને મજબૂત બનાવવામાં ડૉ.મનમોહન સિંહના યોગદાનને પણ યાદ કર્યું. રશિયાના રાજદૂતે કહ્યું કે આપણા દ્વિપક્ષીય સંબંધોમાં ડો.મનમોહન સિંહનું યોગદાન અતુલનીય છે. રશિયન રાજદૂતે જણાવ્યું હતું કે ભૂતપૂર્વ વડા પ્રધાનનું સૌમ્ય વર્તન હંમેશા પ્રિય હતું, કારણ કે અર્થશાસ્ત્રી તરીકેની તેમની કુશળતા અને ભારતની પ્રગતિ પ્રત્યેની તેમની પ્રતિબદ્ધતા નિર્વિવાદ હતી. અમારા વિચારો અને પ્રાર્થનાઓ ડૉ. મનમોહન સિંહ જીના પરિવાર અને ભારતીય લોકો સાથે છે.
