New Delhi,તા.૧૮
દેશમાં થઈ રહેલા બાળ લગ્નના મુદ્દે સુપ્રીમ કોર્ટે સખત નારાજગી વ્યક્ત કરી છે. સુપ્રીમ કોર્ટે શુક્રવારે કડક ટીપ્પણી કરતાં કહ્યું હતું કે પર્સનલ લો દ્વારા બાળ લગ્ન પ્રતિબંધક કાયદાને અટકાવી શકાય નહીં. કોર્ટે એમ પણ કહ્યું કે બાળકો સાથે સંબંધિત લગ્ન એ પોતાની પસંદગીનો જીવનસાથી પસંદ કરવાની સ્વતંત્ર ઇચ્છાનું ઉલ્લંઘન છે. આનાથી તેમની પસંદગીનો જીવનસાથી પસંદ કરવાનો વિકલ્પ ખતમ થઈ જાય છે.
દેશમાં બાળ લગ્નમાં વધારો થવાનો આક્ષેપ કરતી પીઆઈએલ પર તેનો ચુકાદો આપતાં, સુપ્રીમ કોર્ટે બાળ લગ્ન નિવારણ અંગેના કાયદાના અસરકારક અમલીકરણ માટે ઘણી માર્ગદર્શિકા જારી કરી હતી. ભારતના મુખ્ય ન્યાયાધીશ ડીવાય ચંદ્રચુડ, ન્યાયાધીશ જેબી પારડીવાલા અને ન્યાયાધીશ મનોજ મિશ્રાની બેન્ચે દેશમાં બાળ લગ્ન નિવારણ કાયદાના અસરકારક અમલીકરણ માટે આ માર્ગદર્શિકા જારી કરી છે.
સીજેઆઇ ચંદ્રચુડે કહ્યું હતું કે પર્સનલ લો દ્વારા બાળ લગ્ન પ્રતિબંધક કાયદાને ખલેલ પહોંચાડી શકાતી નથી. કોર્ટની માર્ગદર્શિકામાં કહેવામાં આવ્યું છે કે આવા લગ્નો સગીરોના જીવનની પસંદગી કરવાની સ્વતંત્ર ઇચ્છાનું ઉલ્લંઘન છે. સત્તાવાળાઓએ બાળ લગ્ન અટકાવવા અને સગીરોના રક્ષણ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવું જોઈએ અને અંતિમ ઉપાય તરીકે અપરાધીઓને સજા કરવી જોઈએ.
બેન્ચે એમ પણ કહ્યું કે બાળ લગ્ન પ્રતિબંધ કાયદામાં કેટલીક ખામીઓ છે. બાળ લગ્ન નિષેધ અધિનિયમ, ૨૦૦૬ બાળ લગ્ન અટકાવવા અને સમાજમાંથી તેમના નાબૂદીની ખાતરી કરવા માટે ઘડવામાં આવ્યો હતો. આ અધિનિયમ ૧૯૨૯ ના બાળ લગ્ન પ્રતિબંધ કાયદાનું સ્થાન લે છે.
બેન્ચે કહ્યું, ’આ વ્યૂહરચના વિવિધ સમુદાયો માટે બનાવવી જોઈએ. બહુ-ક્ષેત્રીય સંકલન હશે ત્યારે જ કાયદો સફળ થશે. કાયદા અમલીકરણ અધિકારીઓની તાલીમ અને ક્ષમતા નિર્માણની જરૂર છે. અમે ભારપૂર્વક કહીએ છીએ કે સમુદાય-સંચાલિત અભિગમની જરૂર છે.
