Dhaka,તા.28
કાર્યકારી મોહમ્મદ યુનુસે બાંગ્લાદેશના ભૂતપૂર્વ વડા પ્રધાન શેખ હસીના પર ફાંસો કડક કરવા માટે વધુ એક મોટું પગલું ભર્યું છે. તેમણે પાછલી ચૂંટણીઓની પારદર્શિતાની તપાસ માટે એક સમિતિની રચના કરી છે. આ સમિતિ બાંગ્લાદેશના લોકશાહી આત્માની તપાસ કરવા માટે નીકળી છે. વિપક્ષ આરોપ લગાવી રહ્યું છે કે શેખ હસીના ગેરકાયદેસર રીતે ચૂંટણી જીતી હતી. હવે યુનુસ તેની તપાસ કરાવી રહ્યા છે.
શેખ હસીનાના કાર્યકાળ દરમિયાન બાંગ્લાદેશમાં યોજાયેલી ત્રણ સામાન્ય ચૂંટણીઓ – ૨૦૧૪, ૨૦૧૮ અને તાજેતરમાં પૂર્ણ થયેલી ૨૦૨૪ની તપાસ માટે આ સમિતિની રચના કરવામાં આવી છે. આ ત્રણેય ચૂંટણીઓ લાંબા સમયથી વિવાદમાં હતી. વિપક્ષે આરોપ લગાવ્યો હતો કે તત્કાલીન શાસક અવામી લીગે વહીવટ, સુરક્ષા દળો અને ચૂંટણી પંચ દ્વારા ચૂંટણી પ્રક્રિયાને પોતાના પક્ષમાં કરી હતી.
સમીક્ષા સમિતિની પહેલી બેઠકમાં શમીમ હસનૈન બધાને શાંતિથી સાંભળતા રહ્યા. તેમની સામે ફાઇલોનો ઢગલો હતો. સાક્ષીઓના નિવેદનો, મતદાન મથકોના સીસીટીવી ફૂટેજ, એનજીઓ રિપોર્ટ્સ અને આંતરરાષ્ટ્રીય નિરીક્ષકોની નોંધોની પણ બારીકાઈથી તપાસ કરવામાં આવી રહી છે. પ્રશ્ન એ છે કે શું બાંગ્લાદેશની પાછલી ચૂંટણીઓમાં કહેવાતી ગોટાળા ખરેખર થયા હતા. સમિતિમાં એક પત્રકાર, ભૂતપૂર્વ ચૂંટણી કમિશનર, માનવાધિકાર કાર્યકર્તા અને યુનિવર્સિટીના પ્રોફેસર પણ હતા. દરેકનો હેતુ એક જ હતો – સત્ય શોધવા અને ભવિષ્ય માટે ભલામણો તૈયાર કરવાનો.
ઢાકાના એક જૂના વિસ્તારની એક વૃદ્ધ મહિલાએ હસીના વિરુદ્ધ પોતાનું નિવેદન આપ્યું. તેણીએ કહ્યું, “૨૦૧૮ માં, મારા પુત્રને મતદાન કરતા અટકાવવામાં આવ્યો હતો. પોલીસે કહ્યું – ’તમારો મત સવારે જ આપી દેવામાં આવ્યો છે.’” તેની આંખોમાં દુખાવો હતો, પરંતુ કોઈ ડર નહોતો. સમિતિએ સુનાવણીમાં જોયું કે ઘણા મતદાન મથકોમાં મતદાન પહેલાં જ મતપેટીઓ ભરાઈ ગઈ હતી. ૨૦૨૪ ની ચૂંટણીમાં, સોશિયલ મીડિયા પર વાયરલ થયેલા વીડિયોમાં દર્શાવવામાં આવ્યું હતું કે કેટલાક અધિકારીઓ પોતે મતદાન કરી રહ્યા હતા.
શમીમે કહ્યું, “આ ફક્ત ચૂંટણી વિશે નથી. તે દેશની આત્મા વિશે છે. જો લોકોને લાગે છે કે તેમના મતનો કોઈ અર્થ નથી, તો લોકશાહી પોકળ બની જશે.” સમિતિને પોતાનો અહેવાલ રજૂ કરવાની સમયમર્યાદા છે. આ અહેવાલ બાંગ્લાદેશની પારદર્શક, ન્યાયી અને લોકશાહી વ્યવસ્થાની તપાસ કરશે.
૨૦૧૪ની સામાન્ય ચૂંટણી (૫ જાન્યુઆરી ૨૦૧૪, ૩૦૦ બેઠકો)
આવામી લીગઃ ૨૩૪ બેઠકો
જાતીય પાર્ટી (ઇર્શાદ)ઃ ૩૪ બેઠકો
અન્ય-૩૨ બેઠકો
૨૦૧૮ની સામાન્ય ચૂંટણી (૩૦ ડિસેમ્બર ૨૦૧૮, ૩૦૦ બેઠકો)
આવામી લીગ + મહાગઠબંધનઃ ૨૫૭ બેઠકો (મુખ્ય ઉમેદવાર તરીકે અવામી લીગ સાથે)
જાતીય પાર્ટી (ઇર્શાદ)ઃ ૨૬ બેઠકો
બાંગ્લાદેશ રાષ્ટ્રવાદી પક્ષ : ૭ બેઠકો
અન્ય-૧૧ બેઠકો
૨૦૨૪ની સામાન્ય ચૂંટણી (૧૭મી સંસદ, ૭ જાન્યુઆરી ૨૦૨૪)
આવામી લીગઃ ૨૨૨-૨૨૪ બેઠકો (આંકડા સ્ત્રોત પર આધાર રાખે છે)
જાતીય પાર્ટીઃ ૧૧ બેઠકો
અન્ય (સ્વતંત્ર ઉમેદવારો)ઃ ૬૨-૬૩ બેઠકો
કુલઃ લગભગ ૩૦૦ બેઠકો (નાઓગાંવ-૨ જેવી કેટલીક બેઠકો મુલતવી રાખવામાં આવી). આ ચૂંટણી પર વિરોધ પક્ષો દ્વારા કરવામાં આવેલા બહિષ્કાર અને પેન્ડિંગ મુકદ્દમાથી પણ અસર પડી.
