New Delhi,તા.21
આ વર્ષે ફેબ્રુઆરીથી આરબીઆઈએ ત્રણ વખત રેપો રેટમાં કુલ 100 બેસિસ પોઈન્ટનો ઘટાડો કર્યો છે. મોનેટરી પોલિસી કમિટીની છેલ્લી બેઠકમાં કેશ રિઝર્વ રેશિયોમાં પણ 100 બેસિસ પોઇન્ટનો ઘટાડો કરવામાં આવ્યો હતો.
આ પછી, ઘણી બેંકોએ લોનના વ્યાજ દરોમાં ઘટાડો કર્યો છે, પરંતુ ઘણાં હોમ લોન લેનારાઓ હજી પણ ઇએમઆઈ ઘટવાની રાહ જોઈ રહ્યાં છે. આ પાછળ ઘણી બાબતો મહત્વની ભૂમિકા ભજવે છે.
દર માપદંડ
માર્જિનલ કોસ્ટ ઓફ ફંડ્સ બેઝ્ડ લેન્ડિંગ રેટ (એમસીએલઆર) અને એક્સટર્નલ બેન્ચમાર્ક ઓફ લેન્ડિંગ રેટ (બીબીએલઆર)ના આધારે ધિરાણ આપતી સંસ્થાઓ વ્યાજ દર નક્કી કરે છે. આરબીઆઈએ દરની ગણતરીને સ્પષ્ટ કરવા માટે એમસીએલઆરની સિસ્ટમ રજૂ કરી. જો કે રેપો રેટ સાથે કંઈક અંશે જોડાયેલા હોવા છતાં, વધુ પારદર્શિતાના અભાવે, 2019 માં, આરબીઆઈએ ઇબીએલઆર સિસ્ટમ બનાવી હતી અને કહ્યું હતું કે તમામ નવી ફ્લોટિંગ રેટ લોનમાં બાહ્ય બેંચમાર્ક રેપો રેટ હશે. જેને રેપો લિંક્ડ લેન્ડિંગ રેટ (આરએલએલઆર) કહેવામાં આવે છે.
કેવી છે અસર?
એમસીએલઆર થાપણો અને અન્ય માધ્યમો દ્વારા ભંડોળ ઉભું કરવાના બેન્કોના ખર્ચ, ઓપરેટિંગ ખર્ચ અને નફાના માર્જિન જેવા પરિબળોના આધારે નક્કી કરવામાં આવે છે. ધિરાણ આપતી સંસ્થાઓ દર 6 કે 12 મહિને એમસીએલઆરની સમીક્ષા કરે છે. જો લોનના વ્યાજ દરને MCLR સાથે જોડવામાં આવે તો સમીક્ષા બાદ જ ઘટાડાની શક્યતા રહે છે (EBLR અથવા છRLLRના કિસ્સામાં રેપો રેટમાં વધઘટ થાય. ત્યારે વ્યાજના દરમાં પણ ફેરફાર થાય છે).
બેંકોએ 3 મહિનાની અંદર આવા ફેરફાર કરવા પડશે. આ જ કારણ છે કે રેપો રેટમાં ઘટાડાને કારણે ઇબીએલઆર આધારિત વ્યાજ દરમાં ઘટાડો થવા લાગ્યો છે અને કાં તો ઈએમઆઈમાં ઘટાડો થયો છે અથવા લોનની ચુકવણીની કુલ અવધિમાં ઘટાડો થયો છે. સાથે જ એમસીએલઆર મામલે પણ આવી તેજી જોવા મળી નથી.
આરબીઆઈ અનુસાર 40 ટકા હોમ લોન એક્સટર્નલ બેંચમાર્ક લેંડિંગ રેટ (બીબીએલઆર) સાથે જોડાયેલી છે. બેન્ક ઓફ બરોડાના અર્થશાસ્ત્રી સોનલ બધાને જણાવ્યું હતું કે, “રેપો રેટમાં ઘટાડાની સીધી અસર ઇબીએલઆર પર પડે છે.
આમાં બેંકો પોતાનાં જમા દરના માળખા અનુસાર પગલાં લે છે. સાથે જ સીઆરઆરમાં આરબીઆઈની કાર્યવાહીની અસર આ બીજા છમાસિક ગાળામાં વ્યાજ દરો પર જોવા મળશે. સીઆરઆરમાં ઘટાડાથી બેંકોના ભંડોળનો ખર્ચ ઘટશે.
શું કરવું?
► સ્પ્રેડ ગણતરી જુઓ અને બેંકને તમારી ચુકવણીની હિસ્ટ્રીના આધારે તેને કાપવા માટે કહો.
► લોન સેક્શન લેટર અથવા બેંક પોર્ટલ પરથી જાણો કે બેંચમાર્ક એમસીએલઆર છે કે ઇબીએલઆર.
► જો એમસીએલઆર લિંક્ડ લોન છે, તો બેંકને તેને રેપો રેટ સાથે લિંક કરવાનું કહો.
જે લોકોની લોન એમસીએલઆર સાથે જોડાયેલી છે, તેમના માટે ઇબીએલઆર પર સ્વિચ કરવું ફાયદાકારક હોઈ શકે છે કારણ કે તેઓ રેપો રેટમાં ઝડપથી ફેરફાર કરવાની અસર જુએ છે. જો તમારી પાસે ઇબીએલઆર લોન છે, તો તમે બાકીની લોનને વધુ સારા ઇબીએલઆર રેટવાળી બેંકમાં ટ્રાન્સફર કરી શકો છો. પૂર્વચુકવણીની શરતો, ચાર્જિસ પણ તપાસો.
ક્રેડિટ સ્કોર પણ મહત્ત્વપૂર્ણ છે
એમસીએલઆર હોય કે ઇબીએલઆર, બેન્કોનો પણ તેનાં પર સ્પ્રેડ હોય છે. સ્પ્રેડ તમારી આવક, લોનની રકમ, લોનની અવધિ અને તમારા ક્રેડિટ સ્કોર જેવા પરિબળો દ્વારા નક્કી કરવામાં આવે છે. એમસીએલઆર અથવા ઇબીએલઆરમાં ફેલાવો ઉમેરવાથી અંતિમ વ્યાજ દર નક્કી થાય છે.
સામાન્ય રીતે બેન્કોનો ક્રેડિટ સ્કોર 600-650થી નીચે હોય તો તે મોટી રકમ હોવાથી હોમ લોન આપવામાં ખચકાટ અનુભવતી હોય છે. બેઝિક હોમ લોનના સીઇઓ અને કો-ફાઉન્ડર અતુલ મોગાએ જણાવ્યું હતું કે, “ભૂતકાળના દેવા અથવા ક્રેડિટ કાર્ડ સંબંધિત બાકી લેણાંની નકારાત્મક અસર પડે છે.
