એ વાત સાચી છે કે ભારતીયો એચ-૧બી વિઝાનો સૌથી વધુ લાભ લે છે, પરંતુ તેઓ તેમની યોગ્યતાના આધારે આવું કરે છે. હકીકત એ પણ છે કે અમેરિકાને પણ આ વિઝા સિસ્ટમનો ફાયદો થયો છે. જો તેની સિલિકોન વેલી કંપનીઓએ વિશ્વમાં પોતાની છાપ ઉભી કરી છે, તો તે ભારતીયોની યોગ્યતાના આધારે છે.
એક સમયે જ્યારે ભારત સરકાર અને વ્યાપાર જગત ટ્રમ્પની મનસ્વી ટેરિફ નીતિનો સામનો કરવામાં રોકાયેલા છે, ત્યારે યુએસ વાણિજ્ય પ્રધાન હોવર્ડ લુટનિક દ્વારા એચ-૧બી વિઝાને છેતરપિંડી ગણાવવી એ અમેરિકા તરફથી ઉભરતા બીજા ખતરાનો સંકેત છે. ભારતે ટ્રમ્પ ટેરિફનો જવાબ આપવાની સાથે આ ખતરાનો સામનો કરવા માટે તૈયારી કરવી જોઈએ, કારણ કે વાણિજ્ય પ્રધાન ઉપરાંત, યુએસ રાષ્ટ્રપતિના કેટલાક અન્ય સહયોગીઓ પણ એચ-૧બી વિઝા નાબૂદ કરવાની જરૂરિયાત વ્યક્ત કરી રહ્યા છે.
આનાથી જો કંઈ સ્પષ્ટ થાય છે, તો તે એ છે કે વર્તમાન યુએસ વહીવટ ભારતના હિતોની વિરુદ્ધ ઊભો રહ્યો છે. ટ્રમ્પ અને તેમના સાથીદારોનું ભારત વિરોધી વલણ એ શંકાને મજબૂત બનાવે છે કે તેઓ તેમના વ્યૂહાત્મક સાથી ભારતને એક મોટા પડકાર તરીકે જોવા લાગ્યા છે. એવું લાગે છે કે ટ્રમ્પ અને તેમના સાથીઓ એવા નિષ્કર્ષ પર આવી રહ્યા છે કે ભારત તેમના માટે ચીનની જેમ પડકાર બની શકે છે.
તેમના સંકુચિત દૃષ્ટિકોણને કારણે, તેઓ એ જોવા તૈયાર નથી કે ચીન એક સરમુખત્યારશાહી શાસન અને વિશ્વ વ્યવસ્થાનો વિરોધ કરનાર દેશ છે, જ્યારે ભારત આંતરરાષ્ટ્રીય નિયમો અને કાયદાઓ પ્રત્યે પ્રતિબદ્ધ વિશ્વનો સૌથી મોટો લોકશાહી દેશ છે. કદાચ ટ્રમ્પ અને તેમના સાથીઓ એ હકીકતથી ખુશ નથી કે ભારત, જે ઝડપથી પોતાનું કદ વધારી રહ્યું છે, તે તેની સ્વતંત્ર વિદેશ નીતિ પ્રત્યે સભાન અને સક્રિય છે.
જો ટ્રમ્પ, તેમના સાથીઓ અને કેટલાક અમેરિકન વિચારકો માને છે કે ભારતે અમેરિકા પાસેથી સહયોગ મેળવવાના બદલામાં દરેક બાબતમાં તેની સાથે સંમત થવું જોઈએ, તો આ શક્ય નથી. ભારત જ્યારે આર્થિક રીતે નબળું હતું ત્યારે તેણે આવું કર્યું ન હતું. ઉભરતા ભારત પાસેથી કોઈએ આવી અપેક્ષા રાખવી જોઈએ નહીં. ભારતનો ભૂતકાળ સાક્ષી આપે છે કે તે મુશ્કેલ પરિસ્થિતિઓમાં પણ અમેરિકાના બિનજરૂરી દબાણ સામે ઝૂક્યું નથી.
એ વાત સાચી છે કે એચ-૧બી વિઝાથી ભારતીયોને સૌથી વધુ ફાયદો થાય છે, પરંતુ તેઓ તેમની યોગ્યતાના આધારે આમ કરે છે. હકીકત એ પણ છે કે અમેરિકાને પણ આ વિઝા સિસ્ટમથી ફાયદો થયો છે. જો તેની સિલિકોન વેલી કંપનીઓએ વિશ્વમાં પોતાની છાપ છોડી છે, તો તે ભારતીયોની યોગ્યતાના આધારે છે. જેમ ટ્રમ્પની મનસ્વી ટેરિફ નીતિના ખરાબ પરિણામો અમેરિકાને ભોગવવા પડશે, તેવી જ રીતે ભારતને લક્ષ્ય બનાવતી એચ-૧બી વિઝા સિસ્ટમમાં કરવામાં આવેલા ફેરફારો પણ તેને નુકસાન પહોંચાડશે.
ગમે તે હોય, ભારતે ૫૦ ટકા ટ્રમ્પ ટેરિફ તેમજ અન્ય મુશ્કેલ પરિસ્થિતિઓનો સામનો કરવા માટે તૈયાર રહેવું જોઈએ. હવે ઉદારતા બતાવવાનો કોઈ વિકલ્પ બચ્યો નથી. હવે એવું માની લેવું જોઈએ કે ટ્રમ્પ શક્તિહીન થયા પછી પણ તેમનું ભારત વિરોધી વલણ ચાલુ રહી શકે છે.
