આ ઉપગ્રહ નૌકાદળની અવકાશ-આધારિત સંચાર અને દરિયાઈ ક્ષેત્ર જાગૃતિ ક્ષમતાઓને મજબૂત બનાવશે
New Delhi, તા.૨
ભારતીય અવકાશ સંશોધન સંગઠન (ISRO) એ ભારતીય નૌકાદળ માટે CMS-03 (GSAT-7R) કોમ્યુનિકેશન સેટેલાઈટ સફળતાપૂર્વક લોન્ચ કર્યો છે. આ સેટેલાઈટ નૌકાદળનો અત્યાર સુધીનો સૌથી અદ્યતન ઉપગ્રહ છે. તે નૌકાદળની અવકાશ-આધારિત સંચાર અને દરિયાઈ ક્ષેત્ર જાગૃતિ ક્ષમતાઓને મજબૂત બનાવશે.
GSAT-7R એક કોમ્યુનિકેશન સેટેલાઈટ છે, એટલે કે તે સંદેશાવ્યવહારના માધ્યમ તરીકે કામ કરશે. તે સંપૂર્ણપણે ભારતમાં ડિઝાઇન અને બનાવવામાં આવ્યો હતો. આ સેટેલાઈટ નૌકાદળના જહાજો, વિમાનો, સબમરીન અને દરિયાઈ કામગીરી કેન્દ્રો વચ્ચે ઝડપી અને સુરક્ષિત કોમ્યુનિકેશન પ્રદાન કરશે.
સૌથી નોંધપાત્ર વાત એ છે કે, આ ભારતનો અત્યાર સુધીનો સૌથી ભારે કોમ્યુનિકેશન સેટેલાઈટ છે. તેનું વજન આશરે ૪૪૦૦ કિલોગ્રામ છે. તેમાં નૌકાદળની જરૂરિયાતો માટે ખાસ રચાયેલ ઘણા સ્વદેશી રીતે વિકસિત ઘટકો છે. આ આત્મનિર્ભર ભારતનું એક ઉત્તમ ઉદાહરણ છે, જ્યાં આપણે આપણી પોતાની ટેકનોલોજીને મજબૂત બનાવી રહ્યા છીએ.
આ સેટેલાઈટ ૨ નવેમ્બર, ૨૦૨૫ના રોજ સાંજે ૫ઃ૨૬ વાગ્યે આંધ્રપ્રદેશના શ્રીહરિકોટામાં સતીશ ધવન સ્પેસ સેન્ટર (SDSC-SHAR) ના બીજા લોન્ચ પેડ પરથી લોન્ચ કરવામાં આવશે. આ ISRO સેન્ટર રોકેટ લોન્ચ માટે પ્રખ્યાત છે. ISRO વૈજ્ઞાનિકોએ તેને વિકસાવવા માટે મહિનાઓ સુધી સખત મહેનત કરી છે.
સેટેલાઇટની ટેકનિકલ સુવિધાઓ
વજન અને કદ : ૪૪૦૦ કિલો વજન ધરાવતો, આ સેટેલાઈટ ભારતનો સૌથી ભારે કોમ્યુનિકેશન સેટેલાઈટ છે. અગાઉના ઉપગ્રહો હળવા હતા.
ટ્રાન્સપોન્ડર્સ : આ સેટેલાઈટની અંદરના કોમ્યુનિકેશન ઉપકરણો છે. બહુવિધ બેન્ડ (ફ્રિકવન્સી રેન્જ)માં વૉઇસ, ડેટા અને વિડિઓ લિંક્સને સપોર્ટ કરશે. આનો અર્થ એ છે કે નૌકાદળના કર્મચારીઓ બોર્ડ પર હોય કે હવામાં, સરળતાથી વાતચીત કરી શકશે.
કવરેજ ક્ષેત્રઃ આ હિંદ મહાસાગર ક્ષેત્રમાં મજબૂત ટેલિકોમ્યુનિકેશન કવરેજ પ્રદાન કરશે. આનો અર્થ એ છે કે હિંદ મહાસાગરના મોટા ભાગમાં સિગ્નલ મજબૂત હશે.
ઉચ્ચ-ક્ષમતાવાળી બેન્ડવિડ્થઃ આ સેટેલાઈટ વધુ ડેટા ટ્રાન્સફર કરશે. આ જહાજો, વિમાનો, સબમરીન અને નિયંત્રણ કેન્દ્રો વચ્ચે સુરક્ષિત અને અવિરત જોડાણ બનાવશે.
આ બધું સમુદ્રમાં નૌકાદળની હાજરીને મજબૂત બનાવશે. કોઈપણ ખતરાના કિસ્સામાં, માહિતી તાત્કાલિક પ્રાપ્ત થશે.
આજકાલ દરિયાઈ સુરક્ષા પડકારોમાં નોંધપાત્ર વધારો થયો છે. ચીન અને પાકિસ્તાન જેવા પડોશી દેશોને કારણે હિંદ મહાસાગરમાં તણાવ રહે છે. GSAT-7R નૌકાદળને અવકાશમાંથી દેખરેખ રાખવા અને ઝડપથી જવાબ આપવા માટે સશક્ત બનાવશે. નૌકાદળના વડાએ જણાવ્યું છે કે આ ઉપગ્રહ રાષ્ટ્રના દરિયાઈ હિતોનું રક્ષણ કરવા તરફ એક મોટું પગલું છે.
