China,તા.૪
યુએસ રશિયા અને ઈરાન પાસેથી ક્રૂડ ઓઇલ ખરીદતા દેશો પર કડક બની રહ્યું છે. જોકે, ચીને અમેરિકાની આ માંગણી સ્વીકારવાનો સ્પષ્ટ ઇનકાર કર્યો છે. વેપાર કરાર પર ચીન અને અમેરિકા વચ્ચે પણ વાતચીત ચાલી રહી છે અને એવી અપેક્ષા છે કે બંને દેશો વચ્ચે ટૂંક સમયમાં વેપાર કરાર થઈ શકે છે, પરંતુ ચીને રશિયા અને ઈરાન પાસેથી તેલ ન ખરીદવા પર કડક વલણ અપનાવ્યું છે. ચીનના વિદેશ મંત્રાલયે સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ ઠ પર શેર કરેલી પોસ્ટમાં લખ્યું કે ’ચીન હંમેશા રાષ્ટ્રીય હિતને ધ્યાનમાં રાખીને તેની ઉર્જા જરૂરિયાતોનો પુરવઠો સુનિશ્ચિત કરશે.’
અમેરિકાએ રશિયા અને ઈરાન પાસેથી તેલ ખરીદવા બદલ ચીન પર ૧૦૦ ટકા ટેરિફ લાદવાની ધમકી આપી છે. જેના પર ચીનના વિદેશ મંત્રાલયે બુધવારે સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ ઠ પર શેર કરેલી પોસ્ટમાં લખ્યું કે ’ચીન હંમેશા રાષ્ટ્રીય હિતને ધ્યાનમાં રાખીને તેની ઉર્જા જરૂરિયાતોનો પુરવઠો સુનિશ્ચિત કરશે.’ ચીને કહ્યું કે ’દબાણ અને બળજબરી કરીને કંઈ પ્રાપ્ત થશે નહીં. ચીન તેની સાર્વભૌમત્વ, સુરક્ષા અને વિકાસ હિતોનું મજબૂત રીતે રક્ષણ કરશે.’
ચીનની આ પ્રતિક્રિયા એવા સમયે આવી છે જ્યારે બંને દેશોના અધિકારીઓ સ્ટોકહોમમાં વેપાર કરારને અંતિમ સ્વરૂપ આપવામાં વ્યસ્ત છે. ચીનના કડક વલણ પર કટાક્ષ કરતા, યુએસ નાણામંત્રી સ્કોટ બેસન્ટે કહ્યું કે જ્યારે રશિયા પાસેથી તેલ ખરીદવાની વાત આવે છે, ત્યારે ચીન તેની સાર્વભૌમત્વને ખૂબ ગંભીરતાથી લે છે.
નોંધનીય છે કે અમેરિકા કહે છે કે રશિયા પાસેથી તેલ ખરીદનારા દેશો રશિયન સેનાને મદદ કરી રહ્યા છે અને યુક્રેનમાં યુદ્ધ ચાલુ છે. તે જ સમયે, ઈરાન તેલના વેચાણમાંથી મળેલા પૈસાથી પશ્ચિમ એશિયામાં આતંકવાદી સંગઠનોને પણ ભંડોળ પૂરું પાડી રહ્યું છે. આવી સ્થિતિમાં, અમેરિકા રશિયા અને ઈરાનને ભંડોળ પૂરું પાડવાનું બંધ કરવા માંગે છે. અમેરિકાએ આ માટે ભારત પર ૨૫ ટકા ટેરિફ અને દંડ લાદવાની પણ જાહેરાત કરી છે.
એશિયા સોસાયટી પોલિસી ઇન્સ્ટિટ્યૂટના પ્રતિષ્ઠિત ફેલો ડેની રસેલે કહ્યું કે રશિયા પાસેથી તેલ ખરીદવાનું ચાલુ રાખવાથી શી જિનપિંગની રશિયન રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિન સાથે ’વ્યૂહાત્મક એકતા’ જળવાઈ રહે છે અને ચીનના આર્થિક ખર્ચમાં પણ નોંધપાત્ર ઘટાડો થાય છે. તેમણે કહ્યું, ’બેઇજિંગ રશિયા અને ઈરાન પાસેથી તેલ ન ખરીદવાનું પોસાય તેમ નથી. આ એક ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ વ્યૂહાત્મક ઉર્જા પુરવઠો છે, અને બેઇજિંગ તેને ખૂબ જ ઓછા ભાવે ખરીદી રહ્યું છે.’ યુએસ એનર્જી ઇન્ફર્મેશન એડમિનિસ્ટ્રેશનના ૨૦૨૪ના અહેવાલમાં અંદાજ છે કે ચીન ઇરાન દ્વારા નિકાસ કરવામાં આવતા તેલનો લગભગ ૮૦ થી ૯૦ ટકા હિસ્સો ખરીદી રહ્યું છે.
ચીન રશિયાનો પણ એક મહત્વપૂર્ણ ગ્રાહક છે, પરંતુ રશિયામાંથી દરિયાઈ ક્રૂડ ઓઇલની નિકાસમાં ભારત પછી બીજા ક્રમે છે. કિવ સ્કૂલ ઓફ ઇકોનોમિક્સના કેએસઇ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ અનુસાર, એપ્રિલમાં ચીનની રશિયન તેલની આયાત પાછલા મહિના કરતા ૨૦ ટકા વધીને ૧.૩ મિલિયન બેરલથી વધુ થઈ ગઈ છે.
