New Delhi,,તા.૨૭
દિલ્હી હાઈકોર્ટે કેન્દ્ર સરકારને ’ડીપફેક’ના જોખમની તપાસ માટે રચાયેલી સમિતિના સભ્યોને નિયુક્ત કરવાનો નિર્દેશ આપ્યો છે. કેન્દ્રીય ઈલેક્ટ્રોનિક્સ અને ઈન્ફોર્મેશન ટેક્નોલોજી મંત્રાલયે આ અંગે હાઈકોર્ટને માહિતી આપી હતી કે ’ડીપફેક્સ’ સંબંધિત કેસોની તપાસ માટે ૨૦ નવેમ્બરે એક સમિતિની રચના કરવામાં આવી હતી. આ અંગે કેન્દ્ર સરકારે કહ્યું હતું કે તે ડીપફેક ટેક્નોલોજીથી સંબંધિત સમસ્યાઓનો સામનો કરવા અને તેના ઉકેલ શોધવા માટે સક્રિયપણે પગલાં લઈ રહી છે. આ મામલાની સુનાવણી કરતા ચીફ જસ્ટિસ મનમોહન અને જસ્ટિસ તુષાર રાવ ગેડેલાની બેન્ચે સરકારને એક સપ્તાહની અંદર સમિતિના સભ્યોને નામાંકિત કરવાનો નિર્દેશ આપ્યો હતો.
આ કેસની સુનાવણી કરતી દિલ્હી હાઈકોર્ટની બેન્ચે ૨૧ નવેમ્બરે આપેલા આદેશમાં કહ્યું હતું કે, “સમિતિ અરજદારોની દલીલોની તપાસ કરશે અને વિચારણા કરશે. સમિતિ યુરોપિયન યુનિયન સહિત અન્ય દેશોમાં લાગુ થતા નિયમો અને કાયદાકીય પગલાં પર પણ વિચાર કરશે. અદાલતે સમિતિને તેનો અહેવાલ સબમિટ કરતા પહેલા મધ્યસ્થી પ્લેટફોર્મ્સ, ટેલિકોમ સેવા પ્રદાતાઓ, ડીપફેકનો ભોગ બનેલા અને ડીપફેક બનાવતી વેબસાઇટ્સ જેવા અમુક હિતધારકોના અનુભવો અને સૂચનો આમંત્રિત કરવાનો નિર્દેશ આપ્યો હતો.
“સમિતિ શક્ય તેટલી વહેલી તકે તેનો અહેવાલ રજૂ કરશે, પ્રાધાન્ય ત્રણ મહિનામાં,” બેન્ચે કહ્યું. આ મામલામાં આગામી સુનાવણી ૨૪ માર્ચ નક્કી કરવામાં આવી છે. તમને જણાવી દઈએ કે દિલ્હી હાઈકોર્ટ ડીપફેક્સના નિયમન ન કરવા અને તેના સંભવિત દુરુપયોગના જોખમ સામે દાખલ કરવામાં આવેલી બે અરજીઓ પર સુનાવણી કરી રહી છે. આમાંથી એક અરજી ઈન્ડિયા ટીવીના ચેરમેન અને એડિટર-ઈન-ચીફ રજત શર્મા દ્વારા દાખલ કરવામાં આવી છે. પિટિશન દેશમાં ડીપફેક ટેક્નોલોજીના નિયમન અને એપ્સ અને સૉફ્ટવેરની જાહેર ઍક્સેસને અવરોધિત કરવાના નિર્દેશોની માંગ કરે છે જે આવી સામગ્રીના નિર્માણને સક્ષમ કરે છે. બીજી અરજી વકીલ ચૈતન્ય રોહિલ્લા દ્વારા ડીપફેક અને આર્ટિફિશિયલ ઈન્ટેલિજન્સનાં અનિયંત્રિત ઉપયોગ વિરુદ્ધ દાખલ કરવામાં આવી છે.
રજત શર્માએ પીઆઈએલમાં જણાવ્યું હતું કે ડીપફેક ટેક્નોલોજીનો ફેલાવો સમાજના વિવિધ પાસાઓ માટે મોટો ખતરો છે, જેમાં ખોટી માહિતી અને ખોટા પ્રચાર અભિયાનો સામેલ છે અને જાહેર પ્રવચનની અખંડિતતા અને લોકશાહી પ્રક્રિયાને નબળી પાડે છે. પીઆઈએલ જણાવે છે કે આ ટેક્નોલોજીનો ઉપયોગ છેતરપિંડી, ઓળખની ચોરી અને બ્લેકમેલ, વ્યક્તિગત પ્રતિષ્ઠા, ગોપનીયતા અને સુરક્ષાને નુકસાન, મીડિયા અને જાહેર સંસ્થાઓમાં વિશ્વાસ ગુમાવવાનું અને બૌદ્ધિક સંપદા અધિકારો અને ગોપનીયતા અધિકારોના ઉલ્લંઘનનું જોખમ ઊભું કરે છે.
