Moscow,તા.08
અફઘાનીસ્તાન છોડતા સમયે અમેરિકી દળોએ ત્યજી દીધેલા અત્યંત મહત્વપૂર્ણ વ્યુહાત્મક ગણાતા અફઘાનના બગ્રામ એરબેઝ ફરી પોતાના અંકુશમાં લેવા અમેરિકી પ્રમુખ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે કરેલી જાહેરાત સમયે આશ્ચર્યજનક રીતે હાલમાંજ ઓપરેશન સિંદુરથી એશિયાકપમાં બાખડી ચૂકેલા ભારત-પાકિસ્તાન ટ્રમ્પની આ હિલચાલના વિરોધમાં એક સાથે બહાર આવ્યા છે.
એક તરફ અફઘાનીસ્તાનની તાલીબાની સરકારના વિદેશમંત્રી આ સપ્તાહના અંતે તેઓની પ્રથમ ભારત મુલાકાતમાં દિલ્હીમાં આવનાર છે તે સમયે આ નવા ડિપ્લોમેટીક સંકેત મહત્વના છે. અફઘાનીસ્તાન અંગેની મોસ્કો ફોર્મેટ પરામર્શમાં અફઘાનીસ્તાનમાં કોઈ બહારી દેશના લશ્કરી મથકો કે સુવિધાનો વિરોધ કરવામાં આવ્યો હતો.
આ બેઠકમાં અફઘાનીસ્તાન, ભારત, ઈરાન, કઝાગ, ચીન, પાકિસ્તાન, રશિયા, તાજીકીસ્તાન અને ઉઝબેકીસ્તાનના પ્રતિનિધિઓ સામેલ થયા હતા જયારે બેલારૂસે આમંત્રીત તરીકે આ બેઠકમાં ભાગ લીધો હતો.
આ બેઠકમાં પ્રથમ વખત અફઘાનના વિદેશમંત્રી આમીરખાન મુતાકી એક સભ્ય તરીકે સામેલ થયા હતા. ટ્રમ્પે તા.18 સપ્ટેમ્બરમાં તેની બ્રિટન મુલાકાત સમયે અફઘાનનું બગ્રામ એરબેઝ પરત લેવાનો ઈરાદો દર્શાવ્યો હતો.
ટ્રમ્પે આ માટે લશ્કરી પગલાની પણ તૈયારી હોવાની ધમકી આપી હતી. જો કે તાલીબાન સરકારે અમેરિકાની આ માંગ નકારી હતી તથા જાહેર કર્યુ કે અફઘાન કદી તેની ભૂમિ પર વિદેશી સેનાની હાજરી સ્વીકારશે નહી.
ભારત એક તરફ અફઘાનના વિદેશ મંત્રીની મહેમાનગીરી કરવા તૈયાર છે. જો કે ભારતે તાલીબાન સરકારને માન્યતા આપી નથી. તે સમયે આ પ્રકારના મંચ પર પાકિસ્તાન અને ચીન સાથે અમેરિકા વિરુદ્ધ આવવું તે પણ સૂચક છે. પાક તો પુરી રીતે અમેરિકાનું પીઠુ બની ગયુ છે અને અમેરિકી મથકો પાકમાં મૌજૂદ છે તે સમયે આ વલણ આશ્ચર્યજનક છે.
