ભારત સામે મોરચો ખોલનારા યુએસ રાષ્ટ્રપતિના આર્થિક સલાહકાર પીટર નાવારોએ જે રીતે યુક્રેન સંઘર્ષ મોદીનું યુદ્ધ છે તે વાહિયાત આરોપ લગાવ્યો, તે ફક્ત ભારતીય વડા પ્રધાનની આશંકાને રેખાંકિત કરે છે, જેમાં તેમણે કહ્યું હતું કે તેઓ ખેડૂતો, માછીમારો વગેરેના હિતોનું રક્ષણ કરવા માટે અડગ રહેશે અને તેમના હિત માટે તેમને વ્યક્તિગત રીતે કિંમત ચૂકવવી પડશે અને તેઓ તેના માટે તૈયાર છે. શું તેનો મતલબ રાજકીય નુકસાન હતો?
શું કોઈ ડર છે કે ટ્રમ્પ વહીવટીતંત્ર રાજકીય રીતે મોદીને નબળા પાડવાનો પ્રયાસ કરી શકે છે? ટ્રમ્પના મનમાં શું છે તે ખબર નથી, પરંતુ અમેરિકા અન્ય દેશોમાં રાજકીય રીતે કેવી રીતે દખલ કરી રહ્યું છે તે કોઈથી છુપાયેલું નથી.
ટ્રમ્પ ભારતથી નારાજ હોય તેવું લાગે છે કારણ કે ભારતીય વડા પ્રધાને ઓપરેશન સિંદૂર પર પોતાનો અહંકાર સંતોષ્યો ન હતો. એ પણ શક્ય છે કે ઓપરેશન સિંદૂર પછી મોદીએ પણ તેમના ભારત વિરોધી વલણને કારણે તેમનાથી દૂર રહેવાનું યોગ્ય માન્યું હોય. ગમે તે હોય, પીટર નાવારો એ જ વ્યક્તિ છે જેમને ટ્રમ્પની ટેરિફ નીતિના પિતા માનવામાં આવે છે.
પીટર નાવારોએ અગાઉ પણ ભારત વિરુદ્ધ અયોગ્ય નિવેદનો આપ્યા છે. તેમનું નિવેદન કે ભારતના ઊંચા ટેરિફને કારણે આપણી નોકરીઓ, કારખાનાઓ, આવક અને ઊંચા પગાર ગુમાવી રહ્યા છે તે તેમની ભારત વિરોધી માનસિકતાનું પ્રતિબિંબ છે. તેમનું કહેવું કે યુક્રેન સામે રશિયાના યુદ્ધ માટે ભારત જવાબદાર છે તે એકદમ હાસ્યાસ્પદ છે. હકીકતમાં, યુરોપ અને અમેરિકા પોતે જ આ માટે જવાબદાર છે.
જ્યારે આ દેશોએ રશિયા સામે લડવા માટે યુક્રેનને નાટોનું સભ્ય બનાવવાનો પ્રયાસ કર્યો, ત્યારે રશિયાએ આક્રમક વલણ અપનાવ્યું અને અંતે તેના પર હુમલો કર્યો. હકીકત એ છે કે યુરોપ અને અમેરિકા રશિયા સામે લડતા રહેવા માટે યુક્રેનને શસ્ત્રો અને નાણાકીય સહાય પૂરી પાડી રહ્યા છે. આ સંજોગોમાં, મોદી સરકારે ટ્રમ્પ વહીવટીતંત્રથી વધુ સાવધ રહેવું પડશે.
આ સાવધાની સાથે, ટ્રમ્પ ટેરિફના પડકારનો સામનો કરવા માટે યુદ્ધ જેવા પ્રયાસો કરવા પડશે. તેણે આમ કરવું પડશે કારણ કે ઘણા ક્ષેત્રોના નિકાસકારોને નુકસાન થશે અને કેટલીક નોકરીઓ જશે તેવો ભય પાયાવિહોણો નથી. સરકારે નિકાસકારો અને કામદારોને રાહત આપવા માટે નક્કર પગલાં લેવા પડશે.
એ યોગ્ય છે કે સરકારે ભારતીય કાપડ માટે ઘણા એવા દેશોની ઓળખ કરી છે જ્યાં ૫૦ ટકા અમેરિકન ટેરિફ લાગુ કર્યા પછી નિકાસ વધારી શકાય છે. એ પણ સમયની માંગ છે કે ભારતે અમેરિકા સામે ચીન સાથેના સંબંધોને સામાન્ય બનાવવાની સાથે બ્રિક્સનો ઉપયોગ કરવો જોઈએ. આમ કરતી વખતે, ભારતે ચીનથી પણ સાવધ રહેવું પડશે.
