China,તા.૭
પાકિસ્તાન સરકારે સત્તાવાર રીતે પુષ્ટિ આપી છે કે ચીને તેને ઘણા અત્યાધુનિક શસ્ત્રો ઓફર કર્યા છે. પાકિસ્તાને કહ્યું છે કે તેને ચીન તરફથી એક મોટા સંરક્ષણ પેકેજની ઓફર મળી છે, જેનો હેતુ પાકિસ્તાન વાયુસેનાની ક્ષમતાઓમાં ઝડપથી વધારો કરવાનો છે. આ જાહેરાત પાકિસ્તાન સરકારે સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ ઠ પર કરી છે. પાકિસ્તાન સરકાર દ્વારા જારી કરાયેલા સત્તાવાર નિવેદનમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે ચીન તેને ૪૦ ત્ન-૩૫છ પાંચમી પેઢીના સ્ટીલ્થ ફાઇટર જેટ, કેજે-૫૦૦ એરબોર્ન અર્લી વોર્નિંગ એન્ડ કંટ્રોલ એરક્રાફ્ટ અને એચકયુ-૧૯ લાંબા અંતરના એર અને મિસાઇલ ડિફેન્સ સિસ્ટમ આપશે. જોકે, તેમની સંખ્યા વિશેની માહિતી અજાણ રાખવામાં આવી છે. ભારત સાથેના તાજેતરના સંઘર્ષ દરમિયાન, ભારતે પાકિસ્તાનના ૩ માંથી ૨ એઇડબ્લ્યુએન્ડસી તોડી પાડ્યા હતા, જેનાથી પાકિસ્તાન વાયુસેનાની દેખરેખ ક્ષમતા ૭૦ ટકાથી વધુ ઘટી ગઈ હતી.
તાજેતરના સંઘર્ષ દરમિયાન, ભારતે પાકિસ્તાનના એક ડઝન એરબેઝ પર ખતરનાક હુમલા કર્યા હતા અને ઓછામાં ઓછા ૧૦ વિમાન તોડી પાડ્યા હતા. ત્યારબાદ ચીન હવે પાકિસ્તાનની સેનાને મજબૂત બનાવવામાં વ્યસ્ત છે. આ સોદાને ચીન અને પાકિસ્તાન વચ્ચે વધતી જતી વ્યૂહાત્મક ભાગીદારીના નવા ઉદાહરણ તરીકે જોવામાં આવી રહ્યું છે, જે ફક્ત પાકિસ્તાનની લશ્કરી ક્ષમતાઓને આધુનિક બનાવશે જ નહીં, પરંતુ દક્ષિણ એશિયામાં શક્તિ સંતુલન પર પણ મોટી અસર કરશે. ખાસ કરીને જે રીતે ભારતે પાકિસ્તાનના ચીની શસ્ત્રોનો નાશ કર્યો છે, તેની સમગ્ર વિશ્વમાં ચીનની ટીકા થઈ રહી છે અને પાકિસ્તાન પાસે હાલમાં કોઈ હવાઈ સંરક્ષણ પ્રણાલી નથી. પાકિસ્તાનની ચીની હવાઈ સંરક્ષણ પ્રણાલી એચકયુ-૧૯બી પણ ભારત દ્વારા નષ્ટ કરવામાં આવી હતી. જે-૩૫એ ફાઇટર એરક્રાફ્ટ શેનયાંગ એરક્રાફ્ટ કોર્પોરેશન દ્વારા વિકસિત પાંચમી પેઢીનું સ્ટીલ્થ ફાઇટર છે અને તેની ઓછી અવલોકનક્ષમતા ડિઝાઇન, આંતરિક શસ્ત્ર ખાડી અને અદ્યતન એવિઓનિક્સ તેને આધુનિક ફાઇટર જેટ બનાવે છે. જો પાકિસ્તાનને ૪૦ જે-૩૫એ એરક્રાફ્ટ મળે છે, તો પાકિસ્તાન વાયુસેના ભારતના રાફેલ ફાઇટર એરક્રાફ્ટ તેમજ એસયુ-૩૦ એમકેઆઇ એરક્રાફ્ટનો સામનો કરી શકશે.જે-૩૫એ ફાઇટર એરક્રાફ્ટ સાથે, પાકિસ્તાન ભારતની હવાઈ શ્રેષ્ઠતાને પડકારવામાં સક્ષમ બનશે. આ ઉપરાંત, ચીન આ ફાઇટર જેટમાં પીએલ-૧૭ એર ટુ એર મિસાઇલને પણ એકીકૃત કરશે, જેનો દાવો કરવામાં આવે છે કે તેની રેન્જ લગભગ ૪૦૦ કિલોમીટર છે. એટલે કે, આ બંનેના સંયોજનથી, પાકિસ્તાનની ડિટરન્સ પોઝિશન ખૂબ જ મજબૂત બનશે અને પહેલીવાર તેની પાસે એવી ક્ષમતા હશે કે તે ફ્રન્ટલાઈન એરબેઝથી સ્ટીલ્થ સ્ટ્રાઇક મિશન કરી શકે.
પાકિસ્તાન પાસે અત્યાર સુધી ૩ સ્વીડિશ એઇડબ્લ્યુએન્ડસી વિમાન હતા. ભારતે તેમાંથી ૨ વિમાન તોડી પાડ્યા છે. ભારતીય જી-૪૦૦ વાયુ સંરક્ષણ પ્રણાલીએ પાકિસ્તાનની અંદર ૩૧૪ કિલોમીટર ઉડતી એઇડબ્લ્યુએન્ડસી ને તોડી પાડી હતી. ભારતે વેલ્લોર એરબેઝ પર બીજી એઇડબ્લ્યુએન્ડસીને તોડી પાડી હતી. ત્યારબાદ પાકિસ્તાનને હવે દરેક કિંમતે નવા એઇડબ્લ્યુએન્ડસીની જરૂર છે. કેજે-૫૦૦ એક અત્યાધુનિક એઇડબ્લ્યુએન્ડસી (એરબોર્ન અર્લી વોર્નિંગ એન્ડ કંટ્રોલ) સિસ્ટમ છે જે ૩૬૦-ડિગ્રી યુદ્ધક્ષેત્ર દેખરેખ, એરસ્પેસ મોનિટરિંગ અને કમાન્ડ એન્ડ કંટ્રોલ ક્ષમતાઓ પ્રદાન કરે છે. આ વિમાન પાકિસ્તાન વાયુસેનાની હવાઇ ચેતવણી ક્ષમતામાં અનેકગણો વધારો કરશે. જ્યારે ભારત પાસે પહેલાથી જ ફાલ્કન અને નેત્રા જેવી છઈઉશ્ઝ્ર સિસ્ટમો છે, ત્યારે કેજે-૫૦૦ ના પ્રવેશથી પાકિસ્તાનને પહેલી વાર સમાન સ્તરની હવાઇ દેખરેખ અને અવરોધનો લાભ મળશે. કેજે-૫૦૦ વિમાન પાકિસ્તાનને ’પહેલાં કામ કરો’ વ્યૂહરચના અપનાવવાની ક્ષમતા આપશે. ભારતે પહેલા ઓપરેશન સિંદૂર દરમિયાન એચકયુ-૧૯ બીને તોડી પાડ્યું હતું. ત્યારબાદ પાકિસ્તાન વાયુસેનાના વિમાનો ઉડી શક્યા નહીં. હવે પાકિસ્તાન પાસે એચકયુ ૧૯ એર ડિફેન્સ સિસ્ટમ હશે. આ સિસ્ટમ ચીનનું થિયેટર-લેવલ લોંગ રેન્જ એર અને મિસાઇલ ડિફેન્સ પ્લેટફોર્મ છે, જે બેલિસ્ટિક અને ક્રુઝ મિસાઇલ જેવા હાઇ-સ્પીડ જોખમોને અટકાવવામાં સક્ષમ છે. પાકિસ્તાન આ ડિફેન્સ સિસ્ટમથી તેના એર ડિફેન્સ નેટવર્કને ખૂબ મજબૂત બનાવી શકે છે. અત્યાર સુધી પાકિસ્તાનનું ડિફેન્સ લેયર મુખ્યત્વે એચકયુ ૯પી એચકયુ-૯બી અને સ્પેસ-૨૦૦૦ જેવી મધ્યમ-રેન્જ સિસ્ટમ્સ પર આધાર રાખતું હતું. એચકયુ ૧૯ સાથે, પાકિસ્તાન પાસે પહેલીવાર આવી ક્ષમતા હશે, જે થિયેટર સ્તરે વિરોધીના મિસાઇલ હુમલાઓને અટકાવવામાં સક્ષમ હશે. ચીન સંભવિત બ્રહ્મોસ કે પૃથ્વી મિસાઇલ હુમલાઓ સામે રક્ષણ આપવા માટે તેને ભારતને સોંપી રહ્યું છે. જોકે, હજુ સુધી નક્કી નથી કે એચકયુ ૧૯ ખરેખર બ્રહ્મોસને રોકી શકશે કે નહીં. પાકિસ્તાની અધિકારીઓના મતે, પાકિસ્તાની લશ્કરી અધિકારીઓ ચીનના પ્રસ્તાવ પર ચર્ચા કરી રહ્યા છે. જેમાં આ શસ્ત્રોની કિંમત, સમયરેખા અને સ્થાનિક સમર્થન અંગે ચર્ચા થઈ રહી છે. આ સોદાના સમાચાર ભારત માટે ચિંતાનો વિષય બની શકે છે. જોકે ભારત પાસે પહેલાથી જ સ્ટીલ્થ તરફ યોજનાઓ છે, પરંતુ પાકિસ્તાન દ્વારા જે-૩૫એ મેળવવાથી તેના માટે એક નવો પડકાર ઉભો થશે. આ માટે ભારતને તેના એરબેઝ, રડાર સિસ્ટમ અને સેન્સિંગ નેટવર્કને અપગ્રેડ કરવાની જરૂર પડશે.
