સંભલની શાહી જામા મસ્જિદમાં ૫૦ થી વધુ ફૂલો, એક કૂવો અને ૨ વડના વૃક્ષોના નિશાન મંદિરના ‘પુરાવા’
Lucknowતા.૨
સંભલની શાહી જામા મસ્જિદ અને હરિહર મંદિર વિવાદને લઈને મોટા સમાચાર આવી રહ્યા છે. એડવોકેટ કમિશનર રમેશ સિંહ રાઘવે ચંદૌસી કોર્ટમાં પોતાનો સર્વે રિપોર્ટ રજૂ કર્યો છે. સુપ્રીમ કોર્ટના આદેશ મુજબ આ રિપોર્ટ સીલબંધ પરબીડિયામાં રજૂ કરવામાં આવ્યો છે.
સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર એએસઆઇના રિપોર્ટમાં અંદરની વિગતો સામે આવી છે. સર્વેના પ્રથમ દિવસે ૧૯ નવેમ્બરના રોજ લગભગ મૃત કલાકની વીડિયોગ્રાફી કરવામાં આવી હતી જ્યારે બીજી વખત ૨૪ નવેમ્બરે લગભગ ત્રણ કલાકની વીડિયોગ્રાફી કરવામાં આવી હતી. સર્વે રિપોર્ટમાં કુલ સાડા ચાર કલાકની વીડિયોગ્રાફીનો ઉલ્લેખ છે. ૧૨૦૦ જેટલા ફોટોગ્રાફ લેવામાં આવ્યા છે. સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર મસ્જિદમાં મંદિર હોવાના પુરાવા મળ્યા છે.
શાહી જામા મસ્જિદની અંદર બે વડના ઝાડ છે. સામાન્ય રીતે હિન્દુ ધર્મમાં મંદિરોમાં વટવૃક્ષની પૂજા કરવામાં આવે છે. મસ્જિદમાં એક કૂવો પણ છે જે અડધો અંદર અને અડધો બહાર છે. બહારનો ભાગ ઢાંકવામાં આવ્યો છે, જ્યારે કૂવાનો અડધો ભાગ મસ્જિદની અંદર છે. ૫૦ થી વધુ ફૂલોના નિશાન મળી આવ્યા છે. ગુંબજનો ભાગ સાદો રહ્યો છે. મસ્જિદના જૂના બાંધકામમાં ફેરફારના પુરાવા પણ મળ્યા છે. નવા બાંધકામના પુરાવા મળ્યા છે. મંદિરના આકારને પ્લાસ્ટરથી રંગવામાં આવ્યો છે.
મસ્જિદની અંદર, જ્યાં એક મોટો ગુંબજ છે, તે ગુંબજ પરનું ઝુમ્મર તાર સાથે બાંધેલી સાંકળ સાથે લટકાવવામાં આવ્યું છે. આવી સાંકળો મંદિરની ઘંટડીઓમાં વપરાય છે. તમને જણાવી દઈએ કે સંભલની જિલ્લા અદાલતે ૧૯ નવેમ્બર ૨૦૨૪ના રોજ શાહી જામા મસ્જિદના સર્વેનો આદેશ આપ્યો હતો. તે જ દિવસે સાંજે કોર્ટ કમિશનરે તેમની ટીમ સાથે મસ્જિદનો સર્વે કર્યો હતો. ટીમે શાંતિપૂર્ણ રીતે સર્વે પૂર્ણ કર્યો હતો. જો કે, જ્યારે ટીમ ૨૪ નવેમ્બરે બીજી વખત સર્વે માટે પહોંચી ત્યારે એક ખાસ ધર્મના લોકો ગુસ્સે થઈ ગયા અને રસ્તા પર ઉતરી આવ્યા.
આ દરમિયાન સંભલમાં હિંસા ફાટી નીકળી હતી. પોલીસ અને પ્રશાસને હિંસા રોકવાનો પૂરો પ્રયાસ કર્યો, પરંતુ ચાર યુવકોના મોત થયા. સંભલમાં ઘણા દિવસોથી તણાવ હતો. હવે સ્થિતિ સામાન્ય બની રહી છે. પોલીસ-પ્રશાસનની ટીમ હિંસા ભડકાવનારાઓ સામે કાર્યવાહી કરી રહી છે. હિંસા સંબંધિત મામલામાં અત્યાર સુધીમાં ૪૭ લોકોની ધરપકડ કરવામાં આવી છે. આ ઘટનામાં સંડોવાયેલા અન્ય લોકોની ધરપકડ કરવા માટે પોલીસ ટીમો બનાવવામાં આવી છે. હિંસા અંગે અત્યાર સુધીમાં ૧૧ કેસ નોંધાયા છે.
આ છે સંભલ શહેરના કોટ ગરવી વિસ્તારમાં આવેલી મુગલ યુગની શાહી જામા મસ્જિદ. કોર્ટમાં દાખલ કરવામાં આવેલી અરજીમાં દાવો કરવામાં આવ્યો છે કે જે જગ્યાએ મસ્જિદ બનાવવામાં આવી છે, ત્યાં પહેલા હરિહર મંદિર હતું. શાહી જામા મસ્જિદ સંભલ જિલ્લાના સૌથી જૂના સ્મારકોમાંથી એક છે. એવું કહેવાય છે કે શાહી જામા મસ્જિદનું નિર્માણ મીર બેગ દ્વારા ૧૫૨૯માં મુગલ બાદશાહ બાબરના આદેશ પર કરવામાં આવ્યું હતું. એવો પણ દાવો કરવામાં આવે છે કે અહીં હાજર હરિહર મંદિર મસ્જિદના નિર્માણ દરમિયાન તોડી પાડવામાં આવ્યું હતું. આ અંગે કોર્ટમાં અરજી દાખલ કરવામાં આવી હતી, જેની સુનાવણી બાદ કોર્ટે સર્વે કરવાનો આદેશ આપ્યો હતો.
સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર આ રિપોર્ટમાં શાહી જામા મસ્જિદને લઈને મોટો ખુલાસો થયો છે. સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર મસ્જિદમાં મંદિર હોવાના પુરાવા મળ્યા છે. સૂત્રોએ જણાવ્યું કે, સર્વેના પ્રથમ દિવસે (૧૯ નવેમ્બર) લગભગ દોઢ કલાકની વીડિયોગ્રાફી કરવામાં આવી હતી. જ્યારે બીજા દિવસે લગભગ ત્રણ કલાકની વિડીયોગ્રાફી કરવામાં આવી હતી. સર્વે દરમિયાન સાડા ચાર કલાકની વીડિયોગ્રાફી કરવામાં આવી હતી. ૧૨૦૦ જેટલા ફોટા લેવામાં આવ્યા હતા. સૂત્રોનું કહેવું છે કે મસ્જિદની અંદર બે વડના ઝાડ છે. સામાન્ય રીતે હિન્દુ ધર્મમાં વટ વૃંદની પૂજા કરવામાં આવે છે. મસ્જિદમાં એક કૂવો છે, જે અડધો અંદર અને અડધો બહાર છે. બહારનો ભાગ ઢાંકવામાં આવ્યો છે જ્યારે કૂવોનો અડધો ભાગ મસ્જિદની અંદર છે.
સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર સર્વે દરમિયાન ૫૦થી વધુ ફૂલના નિશાન મળી આવ્યા હતા. ગુંબજનો ભાગ સાદો રહ્યો છે. જૂના બાંધકામને બદલીને નવા બાંધકામના પુરાવા પણ મળ્યા છે. મંદિરના આકારને પ્લાસ્ટરથી રંગવામાં આવ્યો છે. મસ્જિદની અંદર, જ્યાં એક મોટો ગુંબજ છે, તે ગુંબજ પરનું ઝુમ્મર તાર વડે બાંધીને સાંકળ વડે લટકાવવામાં આવે છે. માર્ગ દ્વારા, મંદિરની ઘંટડીઓમાં સાંકળોનો ઉપયોગ થાય છે.
