New Delhi,તા.૫
છેલ્લા કેટલાક વષોર્થી એક પછી એક ચૂંટણી જીતી રહેલા ભાજપ સંગઠનની એક ખાસિયત એ છે કે સંગઠનાત્મક ચૂંટણીઓ ચાલી રહી હોવા છતાં, ચૂંટણીલક્ષી રાજ્યો પર તેનું ધ્યાન એ જ રહે છે. આનું તાજેતરનું ઉદાહરણ કેરળમાંથી સામે આવ્યું છે. કેરળમાં ભાજપ ઉત્તરીય રાજ્યો જેટલું મજબૂત નથી, પરંતુ આ દિવસોમાં ત્યાં ભાજપની તૈયારીઓ વિશે ચોક્કસ ચર્ચા થઈ રહી છે. કોંગ્રેસના નેતૃત્વ હેઠળના યુડીએફ અને ડાબેરી પક્ષોના જોડાણ એલડીએફે ચૂંટણીની તૈયારીઓ શરૂ કરી દીધી છે પરંતુ ભાજપ પણ પોતાની હાજરી મજબૂત કરવાનો પ્રયાસ કરી રહી છે. નિષ્ણાતો માને છે કે આ વખતે કેરળમાં પરંપરાગત દ્વિધ્રુવી રાજકારણમાં પરિવર્તનના સંકેતો છે. ભાજપના વધતા પ્રભાવે કોંગ્રેસ અને ડાબેરી બંને માટે નવા પડકારો ઉભા કર્યા છે.
ખરેખર એ સાચું છે કે છેલ્લા દાયકાથી કેરળમાં ડાબેરી પક્ષો સત્તામાં રહ્યા છે. પરંતુ ૨૦૧૯ અને ૨૦૨૪ની લોકસભા ચૂંટણીમાં ેંડ્ઢહ્લ એ વધુ સારું પ્રદર્શન કર્યું. વિધાનસભા ચૂંટણી પર આની કેટલી અસર પડશે તે જોવાનું બાકી છે. ૨૦૧૯માં લોકસભામાં યુડીએફની સફળતા છતાં, ૨૦૨૧ની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં એલડીએફે સત્તા જાળવી રાખી. આ વખતે પણ ચૂંટણી રસપ્રદ રહેવાની શક્યતા છે કારણ કે ભાજપ સતત પોતાની વોટબેંક વધારી રહી છે.
ભાજપની રણનીતિ ખાસ કરીને નાયર અને માછીમાર સમુદાયો પર કેન્દ્રિત છે, જેમણે પરંપરાગત રીતે એલડીએફને ટેકો આપ્યો છે. નિષ્ણાતો એવું પણ માને છે કે પહેલા કેરળમાં ફક્ત યુડીએફ અને એલડીએફ વચ્ચે જ સીધી સ્પર્ધા થતી હતી. પરંતુ ભાજપના ઝડપી ઉદય પછી, આ સ્પર્ધા હવે ત્રિકોણીય બની શકે છે. ૨૦૨૪ની લોકસભા ચૂંટણીમાં ત્રિશૂર બેઠક જીતીને ભાજપે પોતાની સ્થિતિ મજબૂત કરી છે અને પાર્ટીએ ઘણા વિધાનસભા મતવિસ્તારોમાં પણ સારું પ્રદર્શન કર્યું છે.
ભાજપના વધતા મત હિસ્સાએ કોંગ્રેસ અને ડાબેરી બંનેની વ્યૂહરચનાઓને અસર કરી છે. ૨૦૨૧ની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં ભાજપને ૧૨% મત મળ્યા હતા, જ્યારે ૨૦૨૪ની લોકસભા ચૂંટણીમાં તે વધીને ૧૯% થયા હતા. કોંગ્રેસના રણનીતિકારો માને છે કે લોકોમાં એલડીએફ સરકાર સામે રોષ છે, પરંતુ યુડીએફ તેનો કેટલી હદ સુધી પોતાના પક્ષમાં લાભ ઉઠાવી શકે છે તે જોવાનું બાકી છે. બીજી બાજુ, એલડીએફ માટે તેના પાછલા પ્રદર્શનનું પુનરાવર્તન કરવું સરળ રહેશે નહીં. ભાજપે માત્ર હિન્દુ મતદારોમાં પોતાની પકડ બનાવી નથી, પરંતુ ખ્રિસ્તી સમુદાયનો ટેકો મેળવવાનો પણ પ્રયાસ કરી રહી છે. આવી સ્થિતિમાં, કેરળનું રાજકારણ આ વખતે નવા સમીકરણો તરફ આગળ વધી રહ્યું છે. કેટલાક નિષ્ણાતો ભાજપની આ યોજનાને ખુલ્લું રહસ્ય ગણાવી રહ્યા છે. કારણ કે ભાજપ ગમે તે રીતે હિન્દુ મતદારોને પોતાની તરફ આકર્ષે છે.
આ બધા વચ્ચે, તાજેતરમાં બીજી એક રસપ્રદ ઘટના બની. કેરળમાં મતદારોનો એક વર્ગ એવો છે જે ભાજપ પ્રત્યે સહાનુભૂતિ ધરાવે છે અને કોંગ્રેસને પસંદ નથી કરતો. સીપીએમ પણ તેના પર નજર રાખી રહી છે પરંતુ કોંગ્રેસ, સીપીઆઈ અને ડાબેરીઓના આંતરિક રાજકારણમાં આ મુદ્દા પર ગંભીર મતભેદો છે. તાજેતરમાં પસાર થયેલા એક ઠરાવને કારણે આવું બન્યું છે જેમાં સીપીઆઈએ ભાજપ પ્રત્યે ઉદારતા દાખવી હતી. કહ્યું કે ભાજપ સરકાર તાનાશાહી નથી કરી રહી. ૨૦૨૬ની વિધાનસભા ચૂંટણી પર આની શું અસર પડે છે તે જોવાનું બાકી છે.
કેરળની ચૂંટણીની વાત કરીએ તો, ૨૦૨૧ માં ડાબેરી મોરચા ન્ડ્ઢહ્લ એ ૧૪૦ માંથી ૯૯ બેઠકો જીતીને સત્તા જાળવી રાખી. જ્યારે કોંગ્રેસના નેતૃત્વ હેઠળના યુનાઇટેડ ડેમોક્રેટિક ફ્રન્ટ યુડીએફને ૪૧ બેઠકો મળી હતી. જોકે, ૨૦૨૪ની લોકસભા ચૂંટણીમાં સીપીએમને કારમી હારનો સામનો કરવો પડ્યો. જ્યાં ન્ડ્ઢહ્લ ને માત્ર એક જ બેઠક મળી. જ્યારે કેરળમાં યુડીએફે ૧૮ બેઠકો જીતી અને ભાજપે પહેલી વાર એક બેઠક જીતી. હવે નજર આગામી વર્ષ પર છે જ્યારે ભાજપ એક મોટા ખેલાડી તરીકે પ્રવેશ કરી શકે છે.
