New Delhi,તા.૧૫
સુપ્રીમ કોર્ટે આજે બિહાર એસઆઇઆરને પડકારતી અરજીઓની સુનાવણી કરતી વખતે સ્પષ્ટ કર્યું કે તે આધારને ૧૨મા દસ્તાવેજ તરીકે માન્યતા આપવાના તેના અગાઉના આદેશ પર પુનર્વિચાર કરશે નહીં. આ મહત્વપૂર્ણ કેસની સુનાવણી કરતી વખતે, ન્યાયાધીશ સૂર્યકાંત અને ન્યાયાધીશ જોયમલ્યા બાગચીની બેન્ચે કહ્યું કે જો ચૂંટણી પંચ અન્ય રાજ્યોમાં પણ એસઆઇઆર પ્રક્રિયા લાગુ કરે છે અને ત્યાંના લોકો પણ આ મામલે અરજી દાખલ કરે છે, તો તેમની પણ સુનાવણી કરવામાં આવશે. સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે અમારું માનવું છે કે ભારતીય ચૂંટણી પંચ બિહારમાં કાયદા અને ફરજિયાત નિયમોનું પાલન કરી રહ્યું છે. જો કોઈ વિસંગતતા જોવા મળે છે, તો પ્રક્રિયા રદ કરવામાં આવશે.
અમે બિહાર એસઆઇઆર પર ટુકડાઓમાં અભિપ્રાય આપી શકતા નથી, અંતિમ નિર્ણય આખા દેશને લાગુ પડશે. બિહારમાં એસઆઇઆર કવાયતની માન્યતા પર અંતિમ દલીલો સાંભળવા માટે સુપ્રીમ કોર્ટે ૭ ઓક્ટોબરની તારીખ નક્કી કરી છે. સુપ્રીમ કોર્ટે સ્પષ્ટપણે કહ્યું કે અમારું માનવું છે કે બંધારણીય સત્તા, ભારતીય ચૂંટણી પંચ, બિહારમાં કાયદા અને ફરજિયાત નિયમોનું પાલન કરી રહ્યું છે. જો અમને બિહાર ચૂંટણીના કોઈપણ તબક્કામાં ચૂંટણી પંચ દ્વારા અપનાવવામાં આવેલી પદ્ધતિમાં કોઈ ગેરકાયદેસરતા જણાશે, તો સમગ્ર પ્રક્રિયા રદ કરવામાં આવશે.
સુનાવણી દરમિયાન, સુપ્રીમ કોર્ટે એ પણ સ્પષ્ટ કર્યું કે બિહાર કેસમાં જે પણ નિર્ણય લેવામાં આવશે, તે આખા દેશને લાગુ પડશે. કોર્ટે એ પણ નોંધ્યું કે પેરા લીગલ સ્વયંસેવકોએ ૩૦૦૦ થી વધુ દાવાઓની નોંધણીમાં મદદ કરી છે.
જનહિત અરજી દાખલ કરનાર સંગઠન, એસોસિએશન ફોર ડેમોક્રેટિક રિફોર્મ્સએ કહ્યું કે જો બંધારણની મૂળ ભાવનાના ઉલ્લંઘનના સંકેતો હોય, તો એસઆઇઆર પ્રક્રિયા બંધ કરવી જોઈએ. આ સાથે,એડીઆરએ એમ પણ કહ્યું કે ચૂંટણી પંચને કાયદા હેઠળ સાંભળવું જોઈએ અને તેમના મતે, પ્રારંભિક આંકડા ૭.૮૯ કરોડ મતદારો હતા, જેમાંથી ૪.૯૬ કરોડ આપમેળે ડ્રાફ્ટ યાદીમાં સામેલ થઈ ગયા હતા. એવો અંદાજ છે કે ૬.૮૪ કરોડ મતદારો પાસે આધાર છે.
જસ્ટિસ સૂર્યકાંતે કહ્યું, “જ્યારે શંકાનો આ સમયગાળો સમાપ્ત થશે, ત્યારે બધી માહિતી પણ સંપૂર્ણપણે સ્પષ્ટ થઈ જશે.” તેમણે એમ પણ કહ્યું કે જે લોકોને યાદીમાંથી બાકાત રાખવામાં આવી રહ્યા છે તેમને ફક્ત દસ્તાવેજોના અભાવને કારણે જ છોડી દેવામાં આવી રહ્યા છે. તેમણે તમામ પક્ષોને તેમની દલીલોનો સારાંશ તૈયાર કરવા કહ્યું અને કહ્યું કે આગામી સુનાવણી ૭ ઓક્ટોબરે થશે. વરિષ્ઠ વકીલ વૃંદા ગ્રોવરે કહ્યું કે મતદાર યાદીમાં નામ ઉમેરવા માટે એક સમયગાળો છે, અને આ પ્રક્રિયાને કારણે ઘણા લોકો ગેરકાયદેસર રીતે મતદાન કરવાના અધિકારથી વંચિત રહી રહ્યા છે.
અભિષેક મનુ સિંઘવીએ કેસની તાત્કાલિક સુનાવણીની માંગ કરી, કારણ કે ચૂંટણી પંચે હવે તેને દેશભરમાં લાગુ કરવાની જાહેરાત કરી છે. પ્રશાંત ભૂષણે ચૂંટણી પંચની પારદર્શિતા પર સવાલ ઉઠાવ્યા અને કહ્યું કે પંચ પોતાના જ મેન્યુઅલનું પાલન કરી રહ્યું નથી. તેમણે કહ્યું કે નામ ઉમેરવા માટેના વાંધા અને અરજીઓમાંથી માત્ર ૩૦% જ વેબસાઇટ પર અપલોડ કરવામાં આવી છે.વરિષ્ઠ વકીલ અશ્વિની ઉપાધ્યાયે આધારને ઓળખ માટે અયોગ્ય ગણાવ્યો અને કહ્યું કે તે નાગરિકતા, ઉંમર કે રહેઠાણનો પુરાવો નથી. તેમણે આધારને ૧૨મા દસ્તાવેજ તરીકે માન્યતા આપતા આદેશને પાછો ખેંચવાની માંગ કરી. આના પર, ન્યાયાધીશ બાગચીએ પૂછ્યું, “તો શું પાન રેકોર્ડ આધાર કરતાં વધુ સુસંગત છે?” ન્યાયાધીશ સૂર્યકાંતે કહ્યું કે આધારને વચગાળાની વ્યવસ્થા હેઠળ સમાવવામાં આવ્યો છે, પરંતુ તમામ પક્ષોને સાંભળવામાં આવશે.
