જીએસટી તર્કસંગતકરણ પછી પ્રમાણમાં અનુકૂળ છૂટક ફુગાવાની સ્થિતિ ચાલુ રહેવાની શક્યતા છે
New Delhi,તા.૧૫
દેશના અર્થતંત્ર માટેના મહત્વપૂર્ણ સૂચકાંકોમાંનો એક, જથ્થાબંધ ભાવાંક આધારિત ફુગાવો ઓગસ્ટ ૨૦૨૫માં વધીને ૦.૫૨ ટકા થયો. આ છેલ્લા ચાર મહિનામાં સૌથી વધુ સ્તર છે. જથ્થાબંધ ભાવોમાં વધારાનું મુખ્ય કારણ ખાદ્યપદાર્થો અને ઉત્પાદિત ચીજવસ્તુઓના ભાવમાં થોડો વધારો હતો. બીજી તરફ, ઇંધણ અને વીજળીના ભાવમાં ઘટાડો જોવા મળ્યો.
છેલ્લા બે મહિનામાં જથ્થાબંધ ફુગાવો ઘટ્યો હતો. જુલાઈમાં ડબ્લ્યુપીઆઇ ફુગાવો (-૦.૫૮%) અને જૂનમાં (-૦.૧૯%) નોંધાયો હતો. પરંતુ ઓગસ્ટમાં તે એપ્રિલ પછીના ઉચ્ચતમ સ્તરે પહોંચી ગયો હતો. તે સમયે તે ૦.૮૫ ટકા હતો. આ ઉપરાંત, ગયા વર્ષે ઓગસ્ટમાં આ આંકડો ૧.૨૫ ટકા હતો. ઉદ્યોગ મંત્રાલયે એક નિવેદનમાં જણાવ્યું હતું કે ઓગસ્ટમાં ફુગાવાના દરમાં સુધારો મુખ્યત્વે ખાદ્ય ઉત્પાદનો, ઉત્પાદન, બિન-ધાતુ ખનિજ ઉત્પાદનો, પરિવહન સાધનો અને અન્ય વસ્તુઓના ભાવમાં વધારાને કારણે થયો હતો.
ઓગસ્ટમાં ખાદ્ય ફુગાવો ઘટીને ૩.૦૬ ટકા થયો, જે જુલાઈમાં ૬.૨૯ ટકા હતો. ખાસ કરીને, શાકભાજી અને કઠોળનો ફુગાવો અનુક્રમે ૨૮.૯૬% અને ૧૫.૧૨% થી ઘટીને ૧૪.૧૮% અને ૧૪.૮૫% થયો. તે જ સમયે, બટાકા અને ડુંગળીનો ભાવ ઘટાડો અનુક્રમે ૪૪.૧૧% અને ૫૦.૪૬% થયો, જ્યારે જુલાઈમાં આ આંકડા અનુક્રમે ૪૧.૨૬% અને ૪૪.૩૮% હતા.
બાર્કલેઝના અહેવાલ મુજબ, ખાદ્ય ચીજોમાં ઓછો ઘટાડો અને ઉચ્ચ કોર ફુગાવાએ ઓગસ્ટમાં ઇંધણ ક્ષેત્રના ઊંચા ઘટાડાને સંતુલિત કર્યો. પરિણામે, આગામી મહિનાઓમાં ડબ્લ્યુપીઆઇ ફુગાવો નજીવો વધવાની શક્યતા છે.ઉત્પાદિત ઉત્પાદનોમાં ફુગાવો ઓગસ્ટમાં ૨.૫૫ ટકા રહ્યો, જ્યારે જુલાઈમાં તે ૨.૦૫ ટકા હતો.પીએચડીસીસીઆઇના પ્રમુખ હેમંત જૈને જણાવ્યું હતું કે વનસ્પતિ અને પ્રાણી તેલ અને ચરબી, કાપડ, રબર અને પ્લાસ્ટિક ઉત્પાદનોએ ફુગાવામાં નોંધપાત્ર ફાળો આપ્યો છે. તેમણે એમ પણ કહ્યું કે ઉત્પાદન ખર્ચ પર તેની અસર થોડા સમય પછી દેખાશે. જૈને વધુમાં જણાવ્યું હતું કે ય્જી્ ૨.૦ જેવા માળખાકીય સુધારાઓ જથ્થાબંધ ભાવ સૂચકાંક આધારિત ફુગાવાને નિયંત્રિત કરવાની અપેક્ષા રાખે છે.
આઇસીઆરએના વરિષ્ઠ અર્થશાસ્ત્રી રાહુલ અગ્રવાલે જણાવ્યું હતું કે ઓગસ્ટમાં ઇંધણ અને વીજળી ક્ષેત્રમાં ડિફ્લેશન (કિંમતોમાં ઘટાડો) ૩.૧૭ ટકા હતો. જુલાઈમાં તે ૨.૪૩ ટકા હતો. તેમણે એમ પણ કહ્યું હતું કે આઇસીઆરએ સપ્ટેમ્બરમાં ડબ્લ્યુપીઆઇ ફુગાવો ૦.૯ ટકાના છ મહિનાના ઉચ્ચતમ સ્તર પર પહોંચવાની અપેક્ષા રાખે છે. આનું કારણ વૈશ્વિક ક્રૂડ ઓઇલના ભાવ, કોમોડિટી ફુગાવો અને ડોલર/રૂપિયામાં ઘટાડો માનવામાં આવે છે.
અગ્રવાલે એ પણ સ્પષ્ટતા કરી હતી કે જીએસટી તર્કસંગતકરણ પછી પ્રમાણમાં અનુકૂળ છૂટક ફુગાવાની સ્થિતિ ચાલુ રહેવાની શક્યતા છે. નાણાકીય વર્ષ ૨૦૨૬ ના બીજા ભાગમાં સરકાર દ્વારા હાથ ધરવામાં આવનાર સુધારા અને સ્થિર જીડીપી વૃદ્ધિને કારણે, ઓક્ટોબરમાં યોજાનારી નાણાકીય નીતિ સમિતિ સમીક્ષામાં દર યથાવત રહેવાની અપેક્ષા છે.
રિટેલ ફુગાવા પર ખાસ ધ્યાન આપતી ઇમ્ૈંએ ગયા મહિને બેન્ચમાર્ક નીતિ દર ૫.૫ ટકા પર યથાવત રાખ્યા હતા. તે જ સમયે, ઓગસ્ટમાં છૂટક ફુગાવો વધીને ૨.૦૭ ટકા થયો, જેનું મુખ્ય કારણ શાકભાજી, માંસ, માછલી અને ઈંડા જેવી રસોડાની વસ્તુઓના ભાવમાં વધારો હોવાનું કહેવાય છે.
ઓગસ્ટમાં ખાદ્ય પદાર્થોનો ડિફ્લેશન ૩.૦૬ ટકા હતો, જ્યારે જુલાઈમાં તે ૬.૨૯ ટકા હતો. આ સમયગાળા દરમિયાન, શાકભાજીના ભાવમાં વધારો જોવા મળ્યો. ઓગસ્ટમાં શાકભાજીનો ડિફ્લેશન ૧૪.૧૮ ટકા હતો, જ્યારે જુલાઈમાં તે ૨૮.૯૬ ટકા હતો.
ઉત્પાદિત ઉત્પાદનોનો ફુગાવો ઓગસ્ટમાં વધીને ૨.૫૫ ટકા થયો, જ્યારે પાછલા મહિનામાં તે ૨.૦૫ ટકા હતો. ઓગસ્ટમાં ઇંધણ અને વીજળી ક્ષેત્રમાં નકારાત્મક ફુગાવો અથવા ડિફ્લેશન ૩.૧૭ ટકા હતો, જ્યારે જુલાઈમાં તે ૨.૪૩ ટકા હતો.
ભારતીય રિઝર્વ બેંક છૂટક ફુગાવાને ધ્યાનમાં લે છે. તેણે ગયા મહિને બેન્ચમાર્ક નીતિ દરોને ૫.૫ ટકા પર યથાવત રાખ્યા હતા. ગયા અઠવાડિયે જાહેર કરાયેલા આંકડા દર્શાવે છે કે શાકભાજી, માંસ, માછલી અને ઈંડા જેવી રસોડાની વસ્તુઓના ભાવમાં વધારાને કારણે નવેમ્બર ૨૦૨૪ થી નવ મહિના સુધી ઘટાડો થયા બાદ ઓગસ્ટમાં છૂટક ફુગાવો વધીને ૨.૦૭ ટકા થયો હતો.
