મહારાષ્ટ્ર અને ઝારખંડની વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં લોકપ્રિયતાના વચનો માટે ચાલાકી અને જોડાણ પરનો ભાર દર્શાવે છે કે સત્તાના દાવેદારોને પોતાનામાં વિશ્વાસ નથી. આ દાવેદારો એક યા બીજા સમયે સત્તામાં રહ્યા છે. તો પછી એમને એમના કામના આદેશમાં ભરોસો કેમ નથી? આ પ્રશ્નનો જવાબ આપ્યા વિના પણ સમજી શકાય છે.
આથી જ બંને રાજ્યોમાં છળકપટ અને ગઠબંધનથી માંડીને મુક્તિ સુધીના કોઈપણ માધ્યમથી સત્તા મેળવવા માટે દરેક સંભવિત ઉપાયોનો ઉપયોગ કરવો પડે છે. સત્તાની આ રમતમાં, તેમની ચૂંટણીની ચાલ આ રાજ્યોની પહેલેથી નબળી અર્થવ્યવસ્થા માટે કેટલી ઘાતક સાબિત થશે તેની કોઈને પરવા નથી.
વાસ્તવમાં, સત્તાના સંઘર્ષમાં બધું જ ન્યાયી માનવામાં આવ્યું છે – અને આ કામમાં કોઈ પાછળ નથી. છેલ્લા પાંચ વર્ષથી મહારાષ્ટ્ર રાષ્ટ્રીય રાજકારણના કેન્દ્રમાં રહ્યું છે. ૨૦૧૯ની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં ભાજપ-શિવસેનાને મળેલી સ્પષ્ટ બહુમતીથી લઈને મુખ્યમંત્રી પદ પરના સંઘર્ષ અને અલગતા અને પછી મેળ ન ખાતા ગઠબંધન વચ્ચે સત્તાની રમત, મહારાષ્ટ્રે રાજકીય પતનનાં નવા આયામો સ્થાપ્યા છે.
શરદ પવારની એનસીપીમાંથી ભત્રીજા અજિત પવારના બળવા દ્વારા થોડા દિવસો માટે ભાજપે ૮૦ કલાકની સરકાર બનાવીને પોતાની વિશ્વસનીયતા દાવ પર લગાવી દીધી, ત્યારે ઉદ્ધવ ઠાકરેએ મુખ્ય પ્રધાન બનવા માટે હાથ મિલાવ્યા, જેની સામે તેમના પિતા બાળા સાહેબ ઠાકરેએ હાથ મિલાવ્યા. મુખ્યમંત્રી બનવા માટે શિવસેના બનાવી હતી. રાજનીતિનું નાટક અહીં જ પૂરું નથી થયું.
બાળાસાહેબના અનુગામી ઉદ્ધવને, જે હિંદુત્વના મુદ્દે તેના સૌથી જૂના અને અવાજવાળા સાથી હતા, તેમને મુખ્યમંત્રી ન બનાવનાર ભાજપે તેના શિવસેના તોડનાર એકનાથ શિંદેને મુખ્યમંત્રી બનાવીને તેની વિશ્વસનીયતા ફરી એકવાર પ્રશ્નના ઘેરામાં મૂકી દીધી છે. અને તેના ભૂતપૂર્વ મુખ્ય પ્રધાન દેવેન્દ્ર ફડણવીસ નાયબ મુખ્ય પ્રધાન છે.
૮૦ કલાકની ફડણવીસ સરકારમાં નાયબ મુખ્ય પ્રધાન તરીકે સેવા આપ્યા પછી, અજિત ફરીથી એનસીપીમાં પાછા ફર્યા અને તેમણે બહુમતી ધારાસભ્યો સાથે પક્ષ તોડી નાખ્યો અને ભાજપ-શિંદે શિવસેના મહાગઠબંધન સરકારમાં જોડાયા અને નાયબ વડા બન્યા. પાંચમી વખત રાજ્ય મંત્રી. સત્તાના આ ખેલમાં નીતિ, સિદ્ધાંત અને વિચારધારા ન તો અહીં હતી, ન હતી. માત્ર સત્તાનો કરંટ સૌને બોલતો હતો. જ્યારે પણ કોઈને તક મળતી ત્યારે તે સત્તાના પ્રવાહમાં ડૂબકી મારતો હતો.
મહારાષ્ટ્રમાં પણ પરિવારો તૂટી પડ્યા. હવે અજિત પવારે કહ્યું છે કે ૨૦૧૯ ના નાટકના સર્જક શરદ પવાર હતા. માન ચાચાએ પણ સ્વીકાર્યું છે કે હા, તેઓ ભાજપ સાથે સરકાર બનાવવાની વિચાર પ્રક્રિયામાં સામેલ હતા, પરંતુ તેના પર વિશ્વાસ કરી શક્યા નથી. મહારાષ્ટ્રના ચૂંટણી માહોલમાં ભાજપ અને કોંગ્રેસ બે મોટા પક્ષો છે.
ભાજપની મહાયુતિ અને કોંગ્રેસની મહાવિકાસ આઘાડી બંને પાસે ગણતરી માટે ત્રણ પક્ષો છે, પરંતુ વાસ્તવમાં બાકીના બે પક્ષો વિભાજિત જૂથો છે, જેની રાજકીય સ્વીકાર્યતા આ ચૂંટણીઓ દ્વારા પરીક્ષણ કરવામાં આવે છે. શિંદેની આગેવાની હેઠળની શિવસેના અને અજિત પવારની આગેવાનીવાળી એનસીપી મહાયુતિમાં છે, જ્યારે ઉદ્ધવની આગેવાની હેઠળની શિવસેના અને શરદ પવારની આગેવાનીવાળી એનસીપી મહાવિકાસ અઘાડીમાં છે.વિચિત્ર સ્થિતિ એ છે કે બંને મોટા પક્ષો આ જૂથો પર વધુ નિર્ભર હોય તેવું લાગે છે, જ્યારે તેમની વિશ્વસનીયતા શંકાસ્પદ રહે છે. શરદ પવાર તેમની એનસીપી માટે તેના ધારાસભ્યોની સંખ્યા કરતા ઘણી વધુ બેઠકો મેળવવામાં સફળ રહ્યા હતા. મહાગઠબંધનમાં હોવા છતાં અજિત પવાર ભાજપની ચૂંટણી વ્યૂહરચનાનો અવાજ ઉઠાવી રહ્યા છે.અજિતે નવાબ મલિકને પણ વિધાનસભાની ટિકિટ આપી, જેમના પર ભાજપ અંડરવર્લ્ડ સાથે સંબંધ હોવાનો આરોપ લગાવી રહી છે અને તેની પુત્રી. આ કયો ગઠબંધન ધર્મ છે? શિંદે સાથે ભાજપના સંબંધો આરામદાયક લાગે છે, પરંતુ તેમને વધુ બેઠકો આપવામાં રાજકીય જોખમ છે. સત્તાના દાવેદારોમાં આટલી મૂંઝવણ વચ્ચે મતદારો માટે પક્ષના ઉમેદવારને પસંદ કરવાનું સરળ રહેશે નહીં.
