Saudi Arabia, તા.3
સાઉદી અરેબિયાના એક વિસ્તારમાં 8000 વર્ષ જૂનું શહેર અને મંદિર મળી આવ્યું છે. ખોદકામમાં પૂજા વિધિઓ, 2807 કબરો અને અદ્યતન સિંચાઈ પ્રણાલીના અવશેષો મળ્યા છે.
સાઉદી અરેબિયાના દક્ષિણ વિસ્તારમાં એક આશ્ચર્યજનક ઐતિહાસિક શોધ થઈ છે. પુરાતત્વવિદોને રિયાધ નજીક અલ-ફાઓ ક્ષેત્રમાં એક પ્રાચીન શહેર મળ્યું છે, જે લગભગ 8000 વર્ષ જૂનું હોવાનો અંદાજ છે. આ શોધ માત્ર પ્રાચીન સભ્યતાની ઝલક જ નથી આપતી, પરંતુ તે તે સમયના સામાજિક અને ધાર્મિક જીવનને પણ ઉજાગર કરે છે.
ખોદકામ દરમિયાન, પુરાતત્વવિદોને તુવૈક પર્વતમાળાની ટોચ પર એક ખડકમાંથી કોતરેલું મંદિર મળ્યું છે. આ મંદિરની અંદર ધાર્મિક વિધિઓ સાથે સંબંધિત અવશેષો પણ મળી આવ્યા છે, જે દર્શાવે છે કે ત્યાં રહેતા લોકો પૂજાની પરંપરાનું પાલન કરતા હતા. આ ઉપરાંત, આ વિસ્તારમાં કુલ 2,807 કબરો પણ મળી આવી છે, જે વિવિધ સમયગાળા સાથે સંબંધિત છે.
અલ-ફાઓને એક સમયે કન્ડાિ સામ્રાજ્યની રાજધાની માનવામાં આવતી હતી. અહીં મળેલા ધાર્મિક શિલાલેખો અને મંદિરોની મૂર્તિઓ સાબિત કરે છે કે આ વિસ્તારમાં મૂર્તિપૂજાની પરંપરા હતી. આંતરરાષ્ટ્રીય નિષ્ણાતોની એક ટીમે સાઉદી અરેબિયાના હેરિટેજ કમિશનની દેખરેખ હેઠળ વર્ષોથી અહીં ચાલી રહેલ પુરાતત્વીય અભ્યાસ હાથ ધર્યો હતો.
અભ્યાસમાં જાણવા મળ્યું છે કે, તે સમયગાળાના લોકો વરસાદી પાણીને ખેતરોમાં પહોંચાડવા માટે નહેરો, પાણીની ટાંકીઓ અને સેંકડો ખાડા બનાવતા હતા. આ પુરાવો છે કે તે લોકો મુશ્કેલ રણની પરિસ્થિતિઓમાં પણ પાણી વ્યવસ્થાપનની અદ્યતન પદ્ધતિઓથી પરિચિત હતા.
આ વિસ્તારમાં નિયોલિથિક સમયગાળાની ઝલક પણ જોવા મળી છે. ખોદકામમાં તે સમયગાળાના માનવ વસાહતોના અવશેષો મળી આવ્યા છે, મજબૂત પથ્થરોથી બનેલા આ પ્રાચીન મંદિરના અવશેષો તેના નિર્માતાઓની ભવ્ય સ્થાપત્ય અને ઊંડી શ્રદ્ધા દર્શાવે છે.
આ શોધ માત્ર અરબી દ્વીપકલ્પની પ્રાચીનતા જ દર્શાવે છે, પરંતુ એ પણ દર્શાવે છે કે હજારો વર્ષ પહેલાં લોકો અદ્યતન સામાજિક, ધાર્મિક અને જળ વ્યવસ્થાપન પ્રણાલીઓ સાથે મુશ્કેલ ભૌગોલિક પરિસ્થિતિઓમાં કેવી રીતે રહેતા હતા.
