New Delhi,તા.૨૪
સીજેઆઇ બી.આર. ગવઈએ એક કાર્યક્રમમાં કોલેજના વિદ્યાર્થીઓને સંબોધતા કહ્યું, “પરીક્ષામાં તમારા રેન્ક દ્વારા ન જાઓ, કારણ કે આ પરિણામો તમે કેટલી સફળતા મેળવશો તે નક્કી કરતા નથી. તમારો દૃઢ નિશ્ચય, સખત મહેનત, સમર્પણ અને વ્યવસાય પ્રત્યેની પ્રતિબદ્ધતા જ મહત્વપૂર્ણ છે.” પણજી નજીક મીરામાર ખાતે વી.એમ. સાલગાંવકર કોલેજ ઓફ લોના સુવર્ણ જયંતિ સમારોહમાં મુખ્ય ન્યાયાધીશે કહ્યું કે વ્યાવસાયિક જીવનમાં સફળતાનું સ્તર પરીક્ષાના પરિણામો દ્વારા નહીં, પરંતુ દૃઢ નિશ્ચય, સખત મહેનત, સમર્પણ અને કાર્ય પ્રત્યેની પ્રતિબદ્ધતા દ્વારા નક્કી થાય છે. તેમણે યાદ કર્યું કે તેઓ એક તેજસ્વી વિદ્યાર્થી હતા, પરંતુ વર્ગો છોડી દેતા હતા.
લો કોલેજના વિદ્યાર્થીઓને સંબોધતા તેમણે કહ્યું, તેઓ એક અપવાદરૂપ વિદ્યાર્થી હતા, પરંતુ ઘણીવાર વર્ગો છોડી દેતા હતા. તેમણે કહ્યું, ’પણ અમારી નકલ કરવાનો પ્રયાસ ના કરો.’ તેમણે યાદ કર્યું કે જ્યારે તેઓ મુંબઈની સરકારી કાયદા કોલેજમાં અભ્યાસ કરતા હતા, ત્યારે તેઓ વર્ગો છોડીને કોલેજની સીમાની દિવાલ પર બેસતા હતા અને તેમના મિત્રો વર્ગમાં તેમની હાજરી નોંધતા હતા.
મુખ્ય ન્યાયાધીશે કહ્યું, “(કાયદાની ડિગ્રીના) છેલ્લા વર્ષમાં મારે અમરાવતી જવું પડ્યું કારણ કે મારા પિતા (મહારાષ્ટ્ર) વિધાન પરિષદના અધ્યક્ષ હતા. મુંબઈમાં અમારું ઘર નહોતું. જ્યારે હું અમરાવતીમાં હતો, ત્યારે હું લગભગ અડધો ડઝન વાર કોલેજ ગયો હતો. મારા એક મિત્ર, જે પાછળથી હાઈકોર્ટના ન્યાયાધીશ બન્યા, મારી હાજરી નોંધતા હતા.” તમને જણાવી દઈએ કે સીજેઆઇ ગવઈના પિતા, સ્વર્ગસ્થ આરએસ ગવઈ, રિપબ્લિકન પાર્ટી ઓફ ઈન્ડિયા (ગવઈ) ના સ્થાપક હતા. તેઓ ૧૯૭૮ થી ૧૯૮૨ સુધી મહારાષ્ટ્ર વિધાન પરિષદના અધ્યક્ષ હતા. બાદમાં તેઓ બિહાર, સિક્કિમ અને કેરળના રાજ્યપાલ બન્યા.
મુખ્ય ન્યાયાધીશે કહ્યું કે જે વિદ્યાર્થી પરિણામમાં ટોચ પર રહ્યો તે ફોજદારી કેસોમાં વકીલ બન્યો, જ્યારે બીજા ક્રમે આવેલા વિદ્યાર્થીઓ હાઇકોર્ટના ન્યાયાધીશ બન્યા. તેમણે કહ્યું, “અને ત્રીજો હું હતો, જે હવે ભારતના મુખ્ય ન્યાયાધીશ છું.” તેમણે કહ્યું કે તે કોલેજ ગયા વિના મેરિટ લિસ્ટમાં ત્રીજા સ્થાને રહ્યો, પરંતુ પાંચ વર્ષ સુધી પુસ્તકો વાંચતો રહ્યો અને પરીક્ષાના પેપર ઉકેલતો રહ્યો.”હવે તમે ભાગ્યશાળી છો કે પાંચ વર્ષના અભ્યાસક્રમના આગમન સાથે, કાનૂની શિક્ષણ પ્રણાલીમાં ધરમૂળથી પરિવર્તન આવ્યું છે,” મુખ્ય ન્યાયાધીશે વિદ્યાર્થીઓને કહ્યું. “જ્યારે હું બોમ્બે હાઇકોર્ટના ન્યાયાધીશ તરીકે ’મૂટ કોર્ટ’નું અધ્યક્ષપદ સંભાળતો હતો અને વિદ્યાર્થીઓની દલીલો સાંભળતો હતો, ત્યારે મને ક્યારેક લાગતું હતું કે હાઇકોર્ટના વકીલોએ ’મૂટ કોર્ટ’માં હાજરી આપવી જોઈએ અને યુવાન વકીલો પાસેથી કોર્ટમાં દલીલ કરવાનું શીખવું જોઈએ,” તેમણે કહ્યું.
મુખ્ય ન્યાયાધીશના મતે, આજે આપવામાં આવતી વ્યવહારુ તાલીમ વિદ્યાર્થીઓને વકીલ તરીકે તેમની કારકિર્દી બનાવવામાં મદદ કરે છે. “આપણી પાસે ઘણા બધા ઇન્ટર્ન છે અને તેમના ઊંડાણપૂર્વકના જ્ઞાનનું અનુકરણ કરવાનો પ્રયાસ કરવો જોઈએ,” તેમણે કહ્યું. જુનિયર વકીલોને પડતી સમસ્યાઓ વિશે બોલતા, તેમણે કહ્યું કે કેટલાક જુનિયર વકીલોને સિનિયર વકીલો દ્વારા ચૂકવવામાં આવતું માનદ વેતન ખૂબ ઓછું છે, જેના કારણે તેમના માટે જીવનનિર્વાહ કરવો મુશ્કેલ બને છે.મુખ્ય ન્યાયાધીશ ગવઈએ કહ્યું કે કાનૂની સહાયના લાભો દેશના દૂરના ભાગો સુધી પહોંચવા જોઈએ. “અમે તેને વ્યાપક બનાવવાનો પ્રયાસ કર્યો કારણ કે જ્યાં સુધી નાગરિકોને ખબર ન પડે કે તેમને કાનૂની વિકલ્પોનો અધિકાર છે, ત્યાં સુધી વિકલ્પો અથવા અધિકારો તેમના માટે કોઈ કામના રહેશે નહીં,”
