New Delhi,તા.૨૦
નવરાત્રી અને દશેરા નજીક આવતાની સાથે, દેશભરમાં રામલીલાની તૈયારીઓ પૂરજોશમાં શરૂ થઈ ગઈ છે. પ્રદર્શન માટે પાત્રોની પસંદગી કરવામાં આવી રહી છે, પરંતુ જૂની દિલ્હીની પ્રખ્યાત લવ કુશ રામલીલામાં રાવણની પત્ની મંદોદરીના પાત્રમાં અભિનેત્રી પૂનમ પાંડેને કાસ્ટ કરવાના નિર્ણયથી વિવાદ થયો છે. સાધુઓ અને સંતોએ આ પસંદગીનો સખત વિરોધ કર્યો છે, જ્યારે કેટલાક તેને કલા અને આધ્યાત્મિક પરિવર્તનના દ્રષ્ટિકોણથી સ્વીકાર્ય માને છે.
અખિલ ભારતીય સંત સમિતિના રાષ્ટ્રીય મહાસચિવ સ્વામી જીતેન્દ્રાનંદ સરસ્વતીએ આ નિર્ણય સામે વાંધો ઉઠાવતા કહ્યું, “અમે રામલીલા સમિતિઓને શિષ્ટાચાર જાળવવા અપીલ કરીએ છીએ. કલાકારોની પૃષ્ઠભૂમિ અને આચરણને ધ્યાનમાં લેવું જોઈએ જેથી રામલીલાની પ્રતિષ્ઠાને કલંક ન લાગે. ખોટો સંદેશ ન જાય તે માટે વિચારપૂર્વક પગલાં લેવા જરૂરી છે.”તેવી જ રીતે, પાતાળપુરી મઠના વડા જગતગુરુ બાલક દેવચાર્યએ કહ્યું, “મંદોદરી પંચ કન્યાઓમાંની એક છે, જે ગૌરવ અને શુદ્ધતાનું પ્રતીક છે. તેથી, આ ભૂમિકા કોઈને આપવી યોગ્ય નથી. રામચરિતમાનસ એક પવિત્ર ગ્રંથ છે અને તેના પાત્રોની પસંદગીમાં સાવધાની રાખવી જોઈએ. આવા કૃત્યથી ધાર્મિક લાગણીઓને ઠેસ પહોંચી શકે છે.”
દરમિયાન, મહામંડલેશ્વર શૈલેશાનંદ મહારાજે આ મુદ્દા પર કહ્યું, “ચિત્ર અને પાત્ર વચ્ચે ફરક છે. જો પૂનમ પાંડે મંદોદરીનું પાત્ર ભજવે છે અને રામાયણનો અભ્યાસ કરે છે, તો તે તેના જીવનમાં આધ્યાત્મિક પરિવર્તન લાવી શકે છે. મેં ૨૦૧૯ માં રાખી સાવંતને મારા શિબિરમાં આમંત્રણ આપ્યું હતું, જ્યાં તેણીએ કૃષ્ણ અને રાધા વિશે ભક્તિ ગીતો પર નૃત્ય કર્યું હતું. આનાથી તેણીને ભારતીય વેદાંતનું મહત્વ અનુભવવામાં મદદ મળી. જો કોઈ કલાકાર પૌરાણિક પાત્ર ભજવે છે, તો તે આવકાર્ય છે.તેમણે વધુમાં જણાવ્યું હતું કે કલાકારનું પાત્ર તેમના ચિત્રણ દ્વારા નક્કી થાય છે. તેમને આપવામાં આવતી ભૂમિકા તેમનામાં મૂળ બની જાય છે. જો આપણે કોઈ કલાકારને ખલનાયકની ભૂમિકા ભજવવાનું કહીએ, તો તેઓ ખલનાયકની ભૂમિકા ભજવશે, પરંતુ તેમના સામાજિક જીવનમાં જે આધ્યાત્મિક પરિવર્તન થશે તે નોંધપાત્ર હશે. આને કલાત્મક દ્રષ્ટિકોણથી જોવું જોઈએ; તેને વિવાદાસ્પદ દ્રષ્ટિકોણથી જોવું યોગ્ય નથી.
કમ્પ્યુટર બાબાએ આ પસંદગી પર તીવ્ર પ્રતિક્રિયા આપી. તેમણે કહ્યું, “પૂનમ પાંડેએ શૂર્પણખાનું પાત્ર ભજવવું જોઈએ, મંદોદરીનું નહીં. રામલીલા સમિતિએ પહેલા રામચરિતમાનસમાંથી પાત્રો કેવી રીતે પસંદ કરવા તે વિચારવું જોઈએ. સમિતિએ મંદોદરીની ભૂમિકા આપતા પહેલા વિચારવું જોઈએ. રામલીલા સનાતન ધર્મ પર આધારિત છે, અને તેનું સન્માન કરવું મહત્વપૂર્ણ છે. હું રામલીલાના પ્રમુખને અપીલ કરું છું કે તેઓ શાણપણ અને વિવેકનો ઉપયોગ કરે અને વ્યક્તિના વ્યક્તિત્વ અનુસાર પાત્રો આપે.”
