પ્રધાનમંત્રી મોદીએ સાઉદી અરેબિયાને ભારતના સૌથી મૂલ્યવાન ભાગીદારોમાંના એક તરીકે વર્ણવ્યું છે
New Delhi,તા.૨૨
પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદી સાઉદી અરેબિયા જવા રવાના થઈ ગયા છે. આ યાત્રા દરમિયાન ભારતીય યાત્રાળુઓ માટે હજ ક્વોટામાં વધારો થવાની શક્યતા છે.છેલ્લા દાયકામાં પીએમ મોદીની સાઉદી અરેબિયાની આ ત્રીજી મુલાકાત હશે અને ઐતિહાસિક શહેર જેદ્દાહની તેમની પહેલી મુલાકાત હશે. માહિતી અનુસાર, ભારત અને સાઉદી અરેબિયા વચ્ચે ઓછામાં ઓછા છ સમજૂતી કરાર પર હસ્તાક્ષર થઈ શકે છે. બંને દેશો અવકાશ, ઉર્જા, આરોગ્ય, વિજ્ઞાન અને સંશોધન, સંસ્કૃતિ અને અદ્યતન ટેકનોલોજી સહિતના મુખ્ય ક્ષેત્રોમાં એમઓયુને ઔપચારિક બનાવે તેવી અપેક્ષા છે.
પ્રધાનમંત્રી મોદીએ ટ્વીટ કર્યું, હું સાઉદી અરેબિયાના જેદ્દાહ જઈ રહ્યો છું, જ્યાં હું વિવિધ બેઠકો અને કાર્યક્રમોમાં ભાગ લઈશ. ભારત સાઉદી અરેબિયા સાથેના તેના ઐતિહાસિક સંબંધોને મહત્વ આપે છે. છેલ્લા દાયકામાં દ્વિપક્ષીય સંબંધોમાં નોંધપાત્ર વેગ આવ્યો છે. હું વ્યૂહાત્મક ભાગીદારી પરિષદની બીજી બેઠકમાં ભાગ લેવા માટે આતુર છું. હું ત્યાં ભારતીય સમુદાય સાથે પણ વાતચીત કરીશ. “ભારત-સાઉદી ઉચ્ચ સ્તરીય રોકાણ કાર્ય દળની બેઠક ૨૧ એપ્રિલના રોજ રિયાધમાં યોજાઈ હતી.સાઉદી અરેબિયામાં ભારતીય દૂતાવાસે એકસ પર એક પોસ્ટમાં જણાવ્યું હતું. પીએમ મોદી સાઉદી અરેબિયાના ક્રાઉન પ્રિન્સ મોહમ્મદ બિન સલમાન સાથે દ્વિપક્ષીય બેઠક કરશે. આ સમય દરમિયાન, સંરક્ષણ સહિત અનેક વૈશ્વિક મુદ્દાઓ પર ચર્ચા થશે અને પીએમ મોદી સ્ટ્રેટેજિક પાર્ટનરશિપ કાઉન્સિલની બીજી બેઠકમાં પણ હાજરી આપશે. બંને નેતાઓ વચ્ચે ચર્ચાના મુખ્ય વિષયોમાં ઊર્જા સહયોગ, રોકાણ, સંરક્ષણ અને સુરક્ષા ભાગીદારીનો સમાવેશ થાય છે. બંને દેશો વચ્ચે એવા કરાર પણ થઈ શકે છે, જેમ કે ભારતીય સેના સાઉદી સેનાને તાલીમ આપે છે.
સાઉદી અરેબિયામાં મોટી સંખ્યામાં ભારતીય પ્રવાસી સમુદાય રહે છે. પીએમ મોદી તેમની મુલાકાત દરમિયાન જેદ્દાહમાં એક ફેક્ટરીની પણ મુલાકાત લેશે અને ભારતીય કામદારો સાથે વાતચીત કરશે. પ્રધાનમંત્રી મોદીના ત્રીજા કાર્યકાળમાં આ તેમની સાઉદી અરેબિયાની પહેલી મુલાકાત હશે. અગાઉ તેમણે ૨૦૧૬ અને ૨૦૧૯ માં ત્યાં મુલાકાત લીધી હતી. સપ્ટેમ્બર ૨૦૨૩ માં જી૨૦ સમિટ દરમિયાન ક્રાઉન પ્રિન્સ મોહમ્મદ બિન સલમાને ભારતની મુલાકાત લીધા પછી આ મુલાકાત આવી છે.
તમને જણાવી દઈએ કે પીએમ મોદી એવા સમયે સાઉદી અરેબિયાના પ્રવાસે જઈ રહ્યા છે જ્યારે ભારતમાં વક્ફ સુધારા કાયદાને લઈને ઘણો વિવાદ ચાલી રહ્યો છે. ભારતના મુસ્લિમ નેતૃત્વ તેમજ વિપક્ષ આનાથી નારાજ છે. ઘણા રાજ્યોમાં આના વિરોધમાં વિરોધ પ્રદર્શનો થઈ રહ્યા છે. ૧૯૯૫ના વકફ કાયદામાં ઘણા ફેરફારો કરવામાં આવ્યા છે. હવે વકફ મિલકતોમાં કેન્દ્ર સરકારની ભૂમિકા વધી ગઈ છે. કેન્દ્ર સરકાર હવે ઝ્રછય્ અથવા અન્ય કોઈપણ અધિકારીને વકફના હિસાબોની તપાસ કરવાનો આદેશ આપી શકે છે અને સૌથી મોટી ચિંતા એ વાત પર વ્યક્ત કરવામાં આવી રહી છે કે વકફ બોર્ડની સત્તા ઘટાડી દેવામાં આવી છે અને જિલ્લાના ડ્ઢસ્ ને વિવાદિત જમીન વકફની છે કે નહીં તે નક્કી કરવાનો અધિકાર આપવામાં આવ્યો છે.
ભારતના વિદેશ સચિવ વિક્રમ મિશ્રીએ ૧૯ એપ્રિલે પીએમ મોદીની સાઉદી અરેબિયા મુલાકાત અંગે એક પ્રેસ કોન્ફરન્સ યોજી હતી, જેમાં બ્લૂમબર્ગે મિસરીને એક પ્રશ્ન પૂછ્યો હતો – શું તમને અપેક્ષા છે કે ભારતમાં વક્ફ બોર્ડના વિવાદ અને કાયદામાં ફેરફાર અંગે પણ વડા પ્રધાન મોદી અને સાઉદી ક્રાઉન પ્રિન્સ વચ્ચે ચર્ચા થશે? આના જવાબમાં, વિક્રમ મિશ્રીએ કહ્યું હતું કે, “મેં જોયું નથી કે સાઉદી અરેબિયાના કોઈ અધિકારી કે સરકારી વિભાગે આ મુદ્દો ઉઠાવ્યો હોય. મને ખાતરી નથી કે તેમની વાતચીતમાં આ મુદ્દો કેમ આવશે?” એ વાત સાચી છે કે સાઉદી અરેબિયાએ હજુ સુધી ભારતમાં વક્ફ સુધારા કાયદા પર ચાલી રહેલા વિવાદ અંગે જાહેરમાં કંઈ કહ્યું નથી. ઉલ્લેખનીય છે કે ભારત અને સાઉદી અરેબિયા વચ્ચેના સંપર્કની દ્રષ્ટિએ જેદ્દાહ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ શહેર છે, કારણ કે સદીઓથી જેદ્દાહ બંને દેશો વચ્ચે વેપાર માટેનું બંદર રહ્યું છે અને તે મક્કાનું પ્રવેશદ્વાર પણ છે. તેથી જે કોઈ ઉમરાહ અને હજ માટે આવે છે, તેઓ જેદ્દાહમાં ઉતરે છે અને પછી મક્કા જાય છે.
