છેલ્લા કેટલાક વર્ષોથી, સમગ્ર વિશ્વ વૈશ્વિક સ્તરે જોઈ રહ્યું છે કે ખાસ કરીને રાજકીય વજન ધરાવતા લોકો પોતાનું રાજકીય વજન વધારવા અને મજબૂત કરવા માટે વિશ્વનો સૌથી મોટો પુરસ્કાર મેળવવા માટે ઉત્સુક હોય છે, તેઓ તેના માટે આંતરિક ઉથલપાથલ કરે છે, ગણતરીઓ કરે છે, જેથી તેમને તે પુરસ્કાર મળે, પરંતુ તેઓ કદાચ ભૂલી જાય છે કે એવા ઘણા લોકો છે જેમણે પોતાનું આખું જીવન તે ક્ષેત્રમાં વિતાવ્યું છે, છુપાયેલા યોદ્ધા તરીકે, પરંતુ ક્યારેય એવોર્ડની અપેક્ષા રાખી નથી. હું, એડવોકેટ કિશન સન્મુખદાસ ભાવનાઈ ગોંદિયા, મહારાષ્ટ્ર, માનું છું કે શ્રેષ્ઠ પુરસ્કાર મેળવનાર વ્યક્તિ એવો હોવો જોઈએ જેનો લક્ષ્ય પુરસ્કાર નહીં પણ સંબંધિત કાર્ય હોય. વિચારધારા એવી હોવી જોઈએ કે હું પુરસ્કાર માટે ન જાઉં, પુરસ્કાર મારી પાસે આવશે. આવું ત્યારે થાય છે જ્યારે તેનું કાર્ય પોતે બોલે છે અને પુરસ્કાર પણ તેની પાસે દોડીને આવે છે. આજે આપણે આ વિષય પર ચર્ચા કરી રહ્યા છીએ કારણ કે છેલ્લા કેટલાક દિવસોથી, યુએસ રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પ સાથે જોડાયેલા નોબેલ શાંતિ પુરસ્કાર વિશે ચર્ચા થઈ રહી છે. અને હવે પાકિસ્તાન પછી, ઇઝરાયલે પણ ટ્રમ્પને નોમિનેટ કર્યા છે. પરંતુ વિશ્વ યુદ્ધમાં પાકિસ્તાન અને ઇઝરાયલના વર્તન પર નજર રાખી રહ્યું છે. બીજી તરફ, ઇઝરાયલ-હમાસ, રશિયા-યુક્રેન તેમના શિખર પર છે અને બીજી તરફ, ભારત-પાકિસ્તાન, થાઇલેન્ડ-કંબોડિયા વચ્ચે તણાવ છે. તેમની વચ્ચે શાંતિ માટે હજુ સુધી કોઈ મજબૂત આધાર નથી. ૨૦૨૫ માટે નોબેલ શાંતિ પુરસ્કાર હજુ સુધી જાહેર થયો નથી, પરંતુ ૨૦૨૬ માટે દાવેદારી કરવાના કાર્ડ શરૂ થઈ ગયા છે, તેથી આજે આપણે મીડિયામાં ઉપલબ્ધ માહિતીની મદદથી આ લેખ દ્વારા ચર્ચા કરીશું કે વૈશ્વિક પુરસ્કાર (નોબેલ કે અન્ય કોઈ) મેળવવા માટે હકદાર એકમાત્ર વ્યક્તિ છે જે પોતાના કાર્ય માટે બોલે છે, પોતાના માટે નહીં, તેને તે માંગવાની જરૂર નથી, તેને તે આપવાની માંગ ઉભી થાય છે, એવોર્ડ તેની પાસે આવે છે.
મિત્રો, જો આપણે ટ્રમ્પને 2026 ના સંભવિત નોબેલ શાંતિ પુરસ્કાર વિશે ચાલી રહેલી ચર્ચા વિશે વાત કરીએ, તો ડાયનામાઈટના શોધક અને સ્વીડિશ ઉદ્યોગપતિ આલ્ફ્રેડ નોબેલના વસિયતનામામાં કહેવામાં આવ્યું છે કે નોબેલ શાંતિ પુરસ્કાર એવી વ્યક્તિને મળવો જોઈએ, “જેણે રાષ્ટ્રો વચ્ચે ભાઈચારો વધારવા, સ્થાયી સૈન્યોને નાબૂદ કરવા અથવા ઘટાડવા, અને શાંતિ પરિષદો સ્થાપિત કરવા અને પ્રોત્સાહન આપવા માટે સૌથી વધુ અથવા શ્રેષ્ઠ કાર્ય કર્યું છે. ઇઝરાયલ અને પાકિસ્તાન દ્વારા આ પુરસ્કાર માટે અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પનું નામ મોકલવામાં આવ્યા પછી, સોશિયલ મીડિયા પર આ પુરસ્કાર કોને આપવો જોઈએ અને કોને નહીં તે અંગે ઘણી ચર્ચા થઈ રહી છે. નોંધનીય છે કે અત્યાર સુધીમાં ચાર અમેરિકન રાષ્ટ્રપતિઓને આ પુરસ્કાર મળ્યો છે, તેમના નામ છે-થિયોડોર રૂઝવેલ્ટ, વુડ્રો વિલ્સન, જિમી કાર્ટર અને બરાક ઓબામા. જો ટ્રમ્પને નોબેલ પુરસ્કાર મળે છે, તો તેઓ આ સન્માન મેળવનારા 5મા અમેરિકન રાષ્ટ્રપતિ હશે.નોબેલ શાંતિ પુરસ્કારોને ઘણીવાર રાજકીય સંદેશ તરીકે જોવામાં આવે છે, નોબેલ પુરસ્કાર વેબસાઇટ પોતે માને છે કે શાંતિ પુરસ્કાર મેળવનાર કેટલીક હસ્તીઓ “અત્યંત વિવાદાસ્પદ રાજકીય કાર્યકરો” રહી છે. આ પુરસ્કારોએ આંતરરાષ્ટ્રીય અથવા રાષ્ટ્રીય સંઘર્ષો તરફ પણ લોકોનું ધ્યાન વધાર્યું છે. નોંધનીય છે કે અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ ઓબામાને આ પુરસ્કાર મળ્યો હતો. રાષ્ટ્રપતિ બન્યાના થોડા મહિનાઓ પછી જ આ અંગે ઘણી પ્રતિક્રિયાઓ આવી હતી. 1994 માં, જ્યારે પેલેસ્ટિનિયન નેતા યાસર અરાફાતે ઇઝરાયલના શિમોન પેરેસ અને યિત્ઝાક રાબિન સાથે નોબેલ શાંતિ પુરસ્કાર શેર કર્યો ત્યારે એક સભ્યએ પદ છોડ્યું. હવે ટ્રમ્પ 2026 ના વર્ષ માટે આ પુરસ્કાર માટે નામાંકિત થયા પછી ઉત્સાહિત છે, તેમણે આ નામાંકન માટે ઇઝરાયલી પીએમની પ્રશંસા પણ કરી. ટ્રમ્પ લાંબા સમયથી પોતાને આ પુરસ્કાર માટે દાવેદાર માનતા હતા, ફેબ્રુઆરીમાં બેન્જામિન સાથેની મુલાકાત દરમિયાન, ટ્રમ્પે કહ્યું હતું કે, તેઓ અમને ક્યારેય નોબેલ શાંતિ પુરસ્કાર નહીં આપે, આ ખૂબ જ ખોટું છે, પરંતુ હું તેનો લાયક છું, પરંતુ તેઓ મને તે નહીં આપે, આ પછી જૂનમાં ઇઝરાયલ અને ઈરાન વચ્ચે લડાઈ થઈ હતી, આ યુદ્ધ પછી ઇઝરાયલે ટ્રમ્પને નોબેલ શાંતિ પુરસ્કાર માટે નામાંકિત કર્યા હતા. તમને જણાવી દઈએ કે ટ્રમ્પને 2018, 2020 અને 2021 માં નોબેલ શાંતિ પુરસ્કાર માટે નામાંકિત કરવામાં આવ્યા છે. આ સોદો થયા પછી, ટ્રમ્પે ફરી એકવાર તેના માટે લોબિંગ શરૂ કરી દીધું છે. 8 જુલાઈએ એક રેલીમાં ટ્રમ્પે કહ્યું, “અમે એક એવા કરાર પર હસ્તાક્ષર કરવા જઈ રહ્યા છીએ જેના પર ઘણા દાયકાઓમાં હસ્તાક્ષર થયા નથી, આ એક પ્રયાસ છે.” શાંતિ માટે અને આ ઇઝરાયલના પ્રયાસોનું પરિણામ છે, આ એવી વસ્તુઓ છે જે કોઈએ વિચાર્યું પણ ન હતું કે કરી શકાય, તમે જાણો છો કે આ એક અદ્ભુત વસ્તુ છે.” યુએસ રાષ્ટ્રપતિએ આગળ કહ્યું, “હું આ ઘમંડથી નથી કહી રહ્યો, પરંતુ મને નોબેલ શાંતિ પુરસ્કાર માટે નામાંકિત કરવામાં આવ્યો હતો, હવે મારે તમને કહેવું પડશે કે આ એક મોટી વાત છે, અને અન્ય નેટવર્ક્સ અને મોટાભાગના સમાચારોએ તેને આવરી લીધું નથી, શું તમે કલ્પના કરી શકો છો? જ્યારે ઓબામા સત્તામાં આવ્યા, ત્યારે તેઓએ કહ્યું, ‘અમે તેમને નોબેલ શાંતિ પુરસ્કાર આપવા જઈ રહ્યા છીએ’, જેના પર ઓબામાએ શાબ્દિક રીતે કહ્યું, “મેં શું કર્યું? મેં કંઈ કર્યું નહીં, તેમણે આઠ વર્ષ સુધી કંઈ કર્યું નહીં, શાબ્દિક રીતે.” ટ્રમ્પે કહ્યું કે તેમણે થોડા અઠવાડિયામાં ઓબામાને નોબેલ પુરસ્કાર આપ્યો.
મિત્રો, જો આપણે નોબેલ શાંતિ પુરસ્કાર અને ટ્રમ્પની ઉતાવળ વિશે વાત કરીએ, તો નોબેલ પુરસ્કાર વિશ્વના સૌથી પ્રતિષ્ઠિત સન્માનોમાંનો એક છે, તે સ્વીડિશ વૈજ્ઞાનિક આલ્ફ્રેડ નોબેલની ઇચ્છા હેઠળ સ્થાપિત કરવામાં આવ્યો હતો, નોબેલ પુરસ્કારની છ શ્રેણીઓ છે, જેમાં નોબેલ શાંતિ પુરસ્કારનો સમાવેશ થાય છે, અન્ય પાંચ નોબેલ પુરસ્કાર શ્રેણીઓ છે – ભૌતિકશાસ્ત્ર, રસાયણશાસ્ત્ર, શરીરવિજ્ઞાન અથવા દવા, સાહિત્ય અને આર્થિક વિજ્ઞાન. નોર્વેની નોબેલ સમિતિ આ પુરસ્કારના વિજેતાનો નિર્ણય લે છે, જોકે, નામાંકન માટેની છેલ્લી તારીખ 31 જાન્યુઆરી છે, તેથી નેતન્યાહૂના આ નામાંકનને 2025 માટે નહીં, 2026 ના પુરસ્કાર માટે ધ્યાનમાં લઈ શકાય છે. ટ્રમ્પની ઉતાવળના કેટલાક કારણો: (1) ઓબામા સાથે સરખામણી: ટ્રમ્પ ઘણીવાર ભૂતપૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ બરાક ઓબામા તરફ નિર્દેશ કરે છે, જેમણે તેમના કાર્યકાળના શરૂઆતના મહિનામાં નોબેલ શાંતિ પુરસ્કાર જીત્યો હતો, ટ્રમ્પ પોતાને એક મહાન “શાંતિ નિર્માતા” તરીકે સ્થાપિત કરવા માંગે છે, અને ઓબામાની સિદ્ધિને વટાવી જવા માંગે છે. (2) તેમની છબી સુધારવી: ટ્રમ્પે તેમના રાષ્ટ્રપતિ કાર્યકાળ દરમિયાન ઘણી વિવાદાસ્પદ નીતિઓ અપનાવી હતી, જેના કારણે તેમની છબી આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે ખરડાઈ હતી. નોબેલ શાંતિ પુરસ્કાર તેમને “શાંતિ નિર્માતા” તરીકે રજૂ કરવાની એક મહાન તક હશે, જે તેમની છબી સુધારવામાં મદદ કરી શકે છે. (3) 2026 ની રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણીમાં, નોબેલ શાંતિ પુરસ્કાર ટ્રમ્પને એક મજબૂત ઉમેદવાર તરીકે રજૂ કરવામાં એક મહત્વપૂર્ણ પરિબળ બની શકે છે. આ પુરસ્કાર તેમને જનતામાં એક લોકપ્રિય નેતા તરીકે સ્થાપિત કરવામાં મદદ કરી શકે છે. (4) આંતરરાષ્ટ્રીય માન્યતા: ટ્રમ્પે ઘણી વખત દાવો કર્યો છે કે તેમણે ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે યુદ્ધ અટકાવવા, ઇઝરાયલ અને આરબ દેશો વચ્ચે શાંતિ સ્થાપિત કરવામાં અને અન્ય દેશોમાં સંઘર્ષો ઉકેલવામાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી હતી. નોબેલ શાંતિ પુરસ્કાર તેમને આ દાવાઓને સાબિત કરવા અને આંતરરાષ્ટ્રીય માન્યતા મેળવવા માટે એક મહાન તક પૂરી પાડશે. વિવાદ: જો કે, ઘણા લોકો નોબેલ શાંતિ પુરસ્કાર માટે ટ્રમ્પના પ્રયાસો પર સવાલ ઉઠાવી રહ્યા છે, કેટલાક લોકો માને છે કે ટ્રમ્પે ખરેખર શાંતિ માટે કોઈ નક્કર કાર્ય કર્યું નથી, અને પુરસ્કાર માટેના તેમના પ્રયાસો માત્ર એક બનાવટી છે. કેટલાક એવું પણ માને છે કે ટ્રમ્પની વિદેશ નીતિ સંઘર્ષોને ઉકેલવાને બદલે પ્રોત્સાહન આપે છે.
તો જો આપણે ઉપરોક્ત વિગતોનો અભ્યાસ અને વિશ્લેષણ કરીએ, તો આપણને જાણવા મળશે કે નોબેલ શાંતિ પુરસ્કારની ઇચ્છા, ટ્રમ્પની ઉતાવળ, શાંતિ સ્થાપિત કરવાના દાવાઓના કોઈ નક્કર પુરાવા નથી? – રસ્તો સરળ નથી? ૨૦૨૫ માટે નોબેલ શાંતિ પુરસ્કારની જાહેરાત હજુ સુધી કરવામાં આવી નથી પરંતુ ૨૦૨૬ માટે દાવેદારી કરવાના કાર્ડ શરૂ થઈ ગયા છે, વૈશ્વિક પુરસ્કાર મેળવવા માટે હકદાર એકમાત્ર વ્યક્તિ (નોબેલ કે અન્ય કોઈ) તે છે જે પોતાના કાર્ય માટે બોલે છે, પોતાના માટે નહીં, તેને તે માંગવાની જરૂર નથી પરંતુ તેની માંગ ઉભી થાય છે અને પુરસ્કાર તેની પાસે આવે છે.
કિશન સનમુખદાસ ભાવનાઈ ગોંદિયા મહારાષ્ટ્ર ૯૩૫૯૬૫૩૪૬૫
