બિહારમાં મતદાર યાદીની ચકાસણીની જરૂરી પહેલ સામે ભ્રામક અને ભ્રામક વિડિઓઝ અને પોસ્ટ્સ પર ચૂંટણી પંચની કડકતા માત્ર જરૂરી જ નથી, પણ ફરજિયાત પણ છે. એ વાત સાચી છે કે ચૂંટણી પંચ મતદાર યાદીની ચકાસણી સંબંધિત નકલી પોસ્ટ્સ અને વિડિઓઝ શોધી રહ્યું છે અને તેમને ખોટા કહી રહ્યું છે અને તે જ સમયે સત્ય કહી રહ્યું છે, પરંતુ તે પૂરતું કહી શકાય નહીં. ચૂંટણી પંચે આવા ભ્રામક વિડિઓઝ અને પોસ્ટ્સ બનાવનારાઓ સામે પણ કાનૂની કાર્યવાહી કરવી જોઈએ.
આ નકલી સમાચારનો સીધો કેસ છે. જો આવા ખોટા સમાચાર ફેલાવનારાઓ સામે કડક કાર્યવાહી નહીં કરવામાં આવે તો તોફાની તત્વોની હિંમત વધશે. આવા તત્વો ચૂંટણી પંચ તેમજ ભારતીય લોકશાહીની છબી ખરાબ કરવાનું કામ કરશે. તેઓ ભૂતકાળમાં પણ આવું કરતા રહ્યા છે. તેમણે ઈફસ્ વિરુદ્ધ ભ્રામક વીડિયો કેવી રીતે શેર કર્યા છે તે કોઈથી છુપાયેલું નથી.
સમસ્યા એ છે કે ચૂંટણી પંચ પાસે પૂરતી શક્તિ નથી. તે પોતાને અને ચૂંટણી પ્રક્રિયાને બદનામ કરનારા અને દેશના લોકોને ગેરમાર્ગે દોરનારાઓ સામે કડક કાર્યવાહી કરી શકતું નથી. બિહારમાં મતદાર યાદીની ચકાસણી પ્રક્રિયા વિરુદ્ધ ભ્રામક પોસ્ટ અને વીડિયો શેર કરનારા લોકો કોણ છે તે સરળતાથી સમજી શકાય છે.
એ વાત ચોક્કસ માનવી જોઈએ કે આમાંના ઘણા નેતાઓ, કાર્યકરો અને વિરોધી પક્ષોના સમર્થકો હશે. છેવટે, એ હકીકત છે કે કોંગ્રેસ, આરજેડી સહિત ઘણા વિરોધ પક્ષોએ બિહારમાં મતદાર યાદીની ચકાસણીનો વાહિયાત વિરોધ કર્યો છે. નિષ્પક્ષ અને મુક્ત ચૂંટણી માટે, વાસ્તવિક મતદારો કોણ છે તે કેમ શોધી શકાતું નથી તે સમજવું મુશ્કેલ છે. આ કાર્ય સમગ્ર દેશમાં થવું જોઈએ.
તે પહેલા પણ થતું રહ્યું છે. બિહારમાં મતદાર યાદીની ચકાસણી અંગે ચૂંટણી પંચના નિર્ણય સામે કેટલાક લોકો સુપ્રીમ કોર્ટમાં પણ પહોંચ્યા છે તે અવગણવું ન જોઈએ. આમાં વકીલ અને નેતા કપિલ સિબ્બલ અને અભિષેક મનુ સિંઘવીનો સમાવેશ થાય છે. કપિલ સિબ્બલ હંમેશા આ કરવામાં મોખરે રહે છે. તૃણમૂલ કોંગ્રેસના સાંસદ મહુઆ મોઇત્રા પણ બિહારમાં મતદાર યાદીના સુધારા સામે આગળ આવ્યા છે.
કોઈ પણ સુપ્રીમ કોર્ટનો દરવાજો ખટખટાવી શકે છે, પરંતુ શું મહુઆ મોઇત્રા બિહારના સાંસદ છે? શું તેમને લાગે છે કે બિહારની જેમ બંગાળમાં પણ મતદાર યાદીની ચકાસણી થઈ શકે છે? ગમે તે હોય, આવી ચકાસણી સમગ્ર દેશમાં થવી જોઈએ, કારણ કે લોકશાહી ફક્ત સાચી મતદાર યાદીથી જ મજબૂત થશે. સુપ્રીમ કોર્ટ ચૂંટણી પંચના નિર્ણય સામે દાખલ કરાયેલી અરજીઓ પાછળના વાસ્તવિક હેતુઓને સમજે તે યોગ્ય રહેશે.
