દુર્ભાગ્યવશ, વિપક્ષી પક્ષો આ જ ઇચ્છે છે. બિહારમાં મતદાર યાદી ચકાસણી પ્રક્રિયા પર તેમણે જે હોબાળો મચાવ્યો છે તેને જોતાં, એવી અપેક્ષા રાખવામાં આવે છે કે તેઓ દેશવ્યાપી એસઆઇઆર પર પણ હોબાળો મચાવશે. આવી સ્થિતિમાં, ચૂંટણી પંચે વિપક્ષી પક્ષોના પ્રચારનો સામનો કરવા માટે તૈયાર રહેવું પડશે.
તે સારું છે કે ચૂંટણી પંચ દેશભરમાં મતદાર યાદીઓના ખાસ સઘન સુધારણા (એસઆઇઆર) માટે પ્રતિબદ્ધ નથી, પરંતુ રાજ્ય ચૂંટણી અધિકારીઓને ૩૦ સપ્ટેમ્બર સુધીમાં આ પ્રક્રિયા માટે તૈયાર રહેવાનો નિર્દેશ પણ આપ્યો છે. એવું માનવામાં આવે છે કે ચૂંટણી પંચ ઓક્ટોબરના અંત અથવા નવેમ્બરની શરૂઆતમાં રાષ્ટ્રવ્યાપી મતદાર યાદી ચકાસણી પ્રક્રિયા શરૂ કરી શકે છે. આ કાર્ય થવું જ જોઈએ.
પ્રથમ, કારણ કે મોટાભાગના રાજ્યોમાં છેલ્લી મતદાર યાદી ચકાસણી ૨૦૦૨ અને ૨૦૦૪ ની વચ્ચે થઈ હતી. ચૂંટણી પંચ માટે નિયમિત અંતરાલે મતદાર યાદી ચકાસણી પ્રક્રિયા નિયમિતપણે પૂર્ણ કરવી સલાહભર્યું રહેશે. આ જરૂરી છે કારણ કે મોટી સંખ્યામાં લોકો હવે રોજગાર અને વ્યવસાયના હેતુઓ માટે તેમના મૂળ સ્થળોથી સ્થળાંતર કરે છે.
વધુમાં, તે કોઈ રહસ્ય નથી કે ઘણી જગ્યાએ, મૃતકોના નામ મતદાર યાદીમાં રહે છે. બિહારમાં મતદાર યાદી ચકાસણી પ્રક્રિયાએ એવો ભય પણ પેદા કર્યો છે કે અનિચ્છનીય વ્યક્તિઓ, ખાસ કરીને બાંગ્લાદેશ, મ્યાનમાર, નેપાળ વગેરેના નાગરિકો, નકલી પ્રમાણપત્રોનો ઉપયોગ કરીને ભારતીય મતદારો બન્યા છે.
આવું બિલકુલ ન થવું જોઈએ, પરંતુ સરહદી રાજ્યો, ખાસ કરીને પશ્ચિમ બંગાળ અને ઉત્તરપૂર્વમાં આવું થવાની પ્રબળ શક્યતા છે. બાંગ્લાદેશી ઘૂસણખોરો દેશના વિવિધ ભાગોમાં કેવી રીતે સ્થાયી થયા છે તે પણ અવગણવું અશક્ય છે. તેઓએ નકલી દસ્તાવેજો દ્વારા રેશન કાર્ડ, આધાર કાર્ડ અને મતદાર ઓળખ કાર્ડ પણ મેળવ્યા છે.
હવે જ્યારે ચૂંટણી પંચ દેશભરમાં મતદાર યાદીઓનું ખાસ, સંપૂર્ણ પુનરાવર્તન શરૂ કરી રહ્યું છે, ત્યારે તેણે ખાતરી કરવા માટે દરેક પ્રયાસ કરવો જોઈએ કે પ્રક્રિયા કોઈપણ ગેરરીતિથી મુક્ત હોય. નિઃશંકપણે, આટલા મોટા દેશમાં મતદાર યાદીઓની સુધારણાની પ્રક્રિયા ખામીઓથી ભરેલી હોવાની શક્યતા છે, પરંતુ તેનો અર્થ એ નથી કે મતદાર યાદીઓની ચકાસણી બિલકુલ ન થવી જોઈએ.
કમનસીબે, વિપક્ષી પક્ષો આ જ ઇચ્છે છે. બિહારમાં મતદાર યાદી ચકાસણી પ્રક્રિયા પર જે રીતે તેમણે હોબાળો મચાવ્યો તે જોતાં, એવી અપેક્ષા રાખવામાં આવે છે કે તેઓ દેશવ્યાપી એસઆઇઆર પર પણ હોબાળો મચાવશે. આવી સ્થિતિમાં, ચૂંટણી પંચે વિપક્ષી પક્ષોના પ્રચારનો સામનો કરવા માટે તૈયાર રહેવું જોઈએ. એવી પ્રબળ શક્યતા છે કે બંગાળ જેવા રાજ્યોમાં, તેને માત્ર પ્રચાર જ નહીં પરંતુ રાજ્ય સરકારોના અસહકારનો પણ સામનો કરવો પડી શકે છે.
