વૈશ્વિક સ્તરે એ વાત જાણીતી છે કે અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણીના પ્રચારમાં ઉમેદવાર ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે દરેક ચૂંટણી રેલીમાં ઘણા વચનો આપ્યા હતા, જે ચૂંટાયા બાદ તેઓ ક્રમશઃ અને એક પ્રક્રિયા મુજબ પૂરા કરી રહ્યા છે. પ્રથમ, ટેરિફ વધારવા, ગેરકાયદેસર ઇમિગ્રન્ટ્સને હાંકી કાઢવા, અમેરિકા ફર્સ્ટ રિઝોલ્યુશનને આગળ વધારવા અને હવે રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધને સમાપ્ત કરવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં આવ્યું છે.પરંતુ કોઈને અપેક્ષા હતી કે યુક્રેન આ શાંતિ પ્રક્રિયામાંથી બાકાત રહેશે?કારણ કે હાલમાં જ સાઉદી અરેબિયાના રિયાધમાં અમેરિકા અને યુક્રેન સહિતના કેટલાક અધિકારીઓની બેઠક યોજાઈ હતી જેમાં ત્રણ મુદ્દાઓ પર પરસ્પર સમજૂતી થઈ હતી. (3) અમેરિકાએ કહ્યું કે શાંતિ પુનઃસ્થાપિત કરવાના પ્રયાસોમાં યુક્રેન અને યુરોપને પણ એક યા બીજી રીતે સામેલ કરવામાં આવશે. અમે એવો ઉકેલ શોધીશું જે યુદ્ધથી પ્રભાવિત તમામ પક્ષોને સ્વીકાર્ય હોય.નિવેદનોથી, એવું લાગે છે કે મીટિંગ્સમાં યુક્રેન અને યુરોપને સામેલ કરીને, ટ્રમ્પ એકલા જવાના તેમના અનુસંધાનમાં EU અને યુક્રેનને અવગણી રહ્યા છે, જે રેખાંકિત કરવા જેવી બાબત છે.રિયાદ બેઠક બાદ હવે તમામની નજર ટ્રમ્પ-પુતિનની સંભવિત બેઠક પર છે કારણ કે ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધ માટે યુક્રેનને દોષી ઠેરવીને પોતાની રણનીતિનો સંકેત આપ્યો છે અને યુક્રેનમાં યુદ્ધ અંગે ઈયુ ઈમરજન્સી સમિટમાં ટ્રમ્પની અવગણના કરીને શું યુરોપ ટ્રમ્પની શાંતિ પ્રક્રિયાથી અલગ થઈ ગયું છે?તેથી, આજે આપણે મીડિયા ઉપલબ્ધ માહિતીની મદદથી આ લેખ દ્વારા ચર્ચા કરીશું, રશિયા યુક્રેન પીસ સ્ટોકમાં તેના પોતાના દેશમાં યુદ્ધ પર ચર્ચાથી બહાર છે!આખી દુનિયાની નજર ટ્રમ્પ અને પુતિનની સંભવિત મુલાકાત પર છે?
મિત્રો, જો આપણે રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધ પર ટ્રમ્પના વલણની વાત કરીએ તો, ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ સત્તામાં આવ્યા પછી યુક્રેન અને રશિયા વચ્ચે ચાલી રહેલા યુદ્ધ પર અમેરિકાનું વલણ બદલાયું હોય તેવું લાગે છે.તાજેતરમાં તેણે યુદ્ધ માટે કિવ જવાબદાર હોવાનું કહીને યુક્રેન સહિત સૌને ચોંકાવી દીધા હતા. અત્યાર સુધી જો બિડેન સરકાર યુક્રેનને સમર્થન આપતી હતી અને આ યુદ્ધ માટે રશિયાને જવાબદાર ગણાવતી હતી.આવી સ્થિતિમાં હવે ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે યુક્રેનને યુદ્ધ માટે જવાબદાર ઠેરવીને પોતાની બદલાયેલી નીતિનો સંકેત આપ્યો છે.તેમણે કહ્યું કે રશિયા અને યુક્રેન વચ્ચેના યુદ્ધ માટે કિવ જવાબદાર છે.યુક્રેનમાં યુદ્ધ આવતા અઠવાડિયે ચોથા વર્ષમાં પ્રવેશ કરશે.આ દરમિયાન યુક્રેન અને રશિયા માટે અમેરિકાના વિશેષ દૂત કિવ પહોંચી ગયા છે.તેઓ અહીં રાષ્ટ્રપતિ ઝેલેન્સકી અને લશ્કરી કમાન્ડરો સાથે વાતચીત કરશે. લોગ યુક્રેનની મુલાકાતે છે કારણ કે યુએસ રશિયાને અલગ કરવાની તેની વર્ષો જૂની નીતિ બદલવા માંગે છે. સાઉદી અરેબિયામાં ટોચના અમેરિકન અને રશિયન રાજદ્વારીઓ વચ્ચે વાતચીત થઈ હતી. આમાં યુક્રેન અને તેના યુરોપિયન સમર્થકોને સાઈડલાઈન કરવામાં આવ્યા હતા.ટ્રમ્પની ટિપ્પણીઓ યુક્રેનિયન અધિકારીઓને નારાજ કરી શકે છે,જેમણે યુરોપિયન દેશોને રશિયન આક્રમણ સામે લડવામાં મદદ કરવા વિનંતી કરી છે. રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધ 24 ફેબ્રુઆરી 2022ના રોજ શરૂ થયું હતું.આ દરમિયાન, યુક્રેનના પૂર્વીય વિસ્તારોમાં રશિયન સેનાનું સતત આક્રમણ યુક્રેનની સેનાને નબળું પાડી રહ્યું છે, જે 1,000 કિલોમીટરના મોરચા પર ધીમે ધીમે પરંતુ સતત પાછળ ધકેલાઈ રહ્યું છે, તમને જણાવી દઈએ કે ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ પોતાને વ્લાદિમીર પુતિનના મિત્ર ગણાવતા રહ્યા છે.આવી સ્થિતિમાં એવું માનવામાં આવી રહ્યું છે કે સાઉદી અરેબિયાની મધ્યસ્થીથી ઉકેલ આવી શકે છે. સાઉદી નજીક છે અને અમેરિકા અને રશિયા બંને સાથે સારા સંબંધો ધરાવે છે.સાઉદી અરેબિયાના રિયાધમાં 4.30 કલાક ચાલેલી બેઠકમાં રશિયા અને અમેરિકાના વિદેશ મંત્રીઓ અને અન્ય નેતાઓએ ભાગ લીધો હતો. આ બેઠકમાં, બંને દેશોએ તેમના પરસ્પર સંબંધોને સુધારવા માટે પહેલ કરી હતી,એ વાત પર સહમતિ બની હતી કે બંને દેશો શક્ય તેટલી વહેલી તકે તેમના દૂતાવાસ ખોલશે. અહીં સ્ટાફની ભરતી કરવામાં આવશે, જેથી બંને દેશો વચ્ચે તણાવ ન થાય.યુક્રેન યુદ્ધ શરૂ થયા બાદ બંને દેશોએ દૂતાવાસમાંથી સ્ટાફને હાંકી કાઢ્યો હતો. દૂતાવાસ લગભગ ત્રણ વર્ષથી બંધ હતા.
મિત્રો, જો આપણે આ મુદ્દે પુતિન, ટ્રમ્પ અને ઝેલેન્સ્કીની વાત કરીએ જો આપણે પુતિનના નિવેદનો વિશે વાત કરીએ તો પુતિન ઝેલેન્સ્કી સાથે વાત કરવા તૈયાર છે અને કહ્યું – પ્રથમ બેઠકનો હેતુ યુએસ-રશિયા વચ્ચે વિશ્વાસ વધારવાનો હતો; યુક્રેન વિના કોઈ સોદો થશે નહીં.રશિયન અને યુક્રેનિયન રાષ્ટ્રપતિઓ છેલ્લે ડિસેમ્બર 2019 માં ફ્રાન્સમાં મળ્યા હતા.રશિયન રાષ્ટ્રપતિએ બુધવારે કહ્યું કે તેઓ યુક્રેન સાથે વાતચીત કરવા તૈયાર છે.તેમણે કહ્યું કે યુક્રેનને યુદ્ધને રોકવા માટેના કોઈપણ કરારથી બહાર રાખવામાં આવશે નહીં,હકીકતમાં, ઝેલેન્સકીએ મંગળવારે સાઉદી અરેબિયામાં યોજાયેલી રશિયા અને અમેરિકા વચ્ચેની વાતચીત પર નારાજગી વ્યક્ત કરી હતી. તેમણે કહ્યું કે આ આશ્ચર્યજનક છે કે અમને બેઠકમાં આમંત્રણ આપવામાં આવ્યું ન હતું.રશિયન એજન્સીના જણાવ્યા અનુસાર, અમારી સાથે વાત કરીને કોઈ ડીલ કેવી રીતે થઈ શકે છે, પુતિને કહ્યું કે રશિયા અને અમેરિકા વચ્ચે વિશ્વાસ વધ્યા વિના યુક્રેન યુદ્ધ સહિત ઘણા મુદ્દાઓ ઉકેલી શકાય નહીં. રિયાધમાં યોજાયેલી મીટિંગનો આ હેતુ પણ હતો કે રશિયાએ ક્યારેય યુરોપ કે યુક્રેન સાથે વાત કરવાનો ઇનકાર કર્યો નથી.હકીકતમાં, યુક્રેને અત્યાર સુધી રશિયા સાથે વાત કરવાનો ઇનકાર કર્યો છે – પુતિને કહ્યું- અમે કોઈ પર કંઈ લાદી રહ્યા નથી.અમે વાત કરવા તૈયાર છીએ. અમે આ વાત સેંકડો વખત કહી ચૂક્યા છીએ. જો તેઓ સંમત થાય તો મંત્રણા થવા દો.યુક્રેનને કોઈ પણ સમજૂતી માંથી બાકાત રાખતું નથી,બંને દેશો શક્ય તેટલી વહેલી તકે તેમના દૂતાવાસ ખોલશે. અહીં સ્ટાફની ભરતી કરવામાં આવશે, જેથી બંને દેશો વચ્ચે કોઈ તણાવ ન થાય. યુક્રેન યુદ્ધ શરૂ થયા બાદ બંને દેશોએ દૂતાવાસમાંથી સ્ટાફને હાંકી કાઢ્યો હતો.દૂતાવાસ લગભગ ત્રણ વર્ષથી બંધ હતા, પુતિને રશિયા અને અમેરિકા વચ્ચેની વાતચીતને સારી ગણાવી હતી.તેમણે કહ્યું કે બંને દેશોએ કોઈપણ પક્ષપાત વિના વાટાઘાટોમાં ભાગ લીધો.તેમણે એમ પણ કહ્યું કે તેઓ ટ્રમ્પને મળવા માંગે છે પરંતુ આ મીટિંગની તૈયારી બાકી છે ટ્રમ્પે કહ્યું – ઝેલેન્સકીની નારાજગીને લઈને ટ્રમ્પે કહ્યું કે હું ઝેલેન્સકીને કહેતા સાંભળી રહ્યો છું કે અમે તેમને વાતચીતમાં સામેલ નથી કર્યા.સત્ય એ છે કે તેમની પાસે વાટાઘાટો માટે ત્રણ વર્ષ હતા.તેઓ તે પહેલા પણ વાત કરી શક્યા હોત, પરંતુ ટ્રમ્પે કહ્યું કે ઝેલેન્સકીએ ક્યારેય યુદ્ધ શરૂ કરવું જોઈએ નહીં. ટ્રમ્પે મંગળવારે કહ્યું હતું કે યુક્રેનમાં ઝેલેન્સકીનું એપ્રુવલ રેટિંગ ઘટીને માત્ર 4 ટકા થઈ ગયું છે.જવાબમાં, ઝેલેન્સકીએ કહ્યું કે સૌથી તાજેતરના પરિણામોમાં, મને 58 ટકા મત મળ્યા છે, જેનો અર્થ છે કે ઘણા યુક્રેનિયનો મારા પર વિશ્વાસ કરે છે.તેથી જો કોઈ મને સત્તા પરથી દૂર કરવા માંગે છે, તો તે અત્યારે નહીં ચાલે. ઝેલેન્સકીએ કહ્યું કે રશિયા યુક્રેન વિશે સતત ખોટી માહિતી આપી રહ્યું છે. અમે રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પનું સન્માન કરીએ છીએ,પરંતુ દુર્ભાગ્યે તેઓ ખોટી માહિતીના પરપોટામાં જીવે છે.રશિયા ખુદ અમેરિકાને મારા એપ્રુવલ રેટિંગ વિશે ખોટી માહિતી આપી રહ્યું છે, આ અંગે ટ્રમ્પે બુધવારે કહ્યું કે ઝેલેન્સકી એક તાનાશાહ છે જે ચૂંટણી વિના રાષ્ટ્રપતિ બની ગયા છે. તેઓએ ઝડપથી કાર્યવાહી કરવી જોઈએ નહીં તો તેમની પાસે કોઈ દેશ બચશે નહીં.
મિત્રો, જો આપણે રશિયા-અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિની બેઠક પર આખી દુનિયાની નજરની વાત કરીએ તો ટ્રમ્પ વહીવટી તંત્ર રશિયા સાથે અલગ કરાર કરવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યું છે, એવું કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે અમેરિકા યુક્રેનને નાટોમાંથી બહાર રાખવા, રશિયાને પ્રાદેશિક છૂટ આપવા અને ભવિષ્યમાં અમેરિકન ભાગીદારીને મર્યાદિત કરવાની યોજના બનાવી રહ્યું છે?યુરોપિયન દેશો માટે આ મોટો ફટકો હોઈ શકે છે.યુરોપિયન નેતાઓ માટે હવે તે નક્કી કરવું મહત્વપૂર્ણ છે કે તેઓ યુએસ નીતિઓને કેવી રીતે સમાયોજિત કરે છે અને તેમની સુરક્ષા નીતિને મજબૂત કરે છે, ફ્રેન્ચ અખબાર લે મોન્ડે લખ્યું હતું કે યુરોપ અને યુએસ વચ્ચે ઐતિહાસિક અણબનાવ ઉભરી રહ્યો છે. યુરોપિયન દેશોએ હવે પોતાની સુરક્ષા સુનિશ્ચિત કરવી પડશે.યુરોપમાં હવે સંરક્ષણ બજેટ વધારવા અને નાટોની ભૂમિકાને ફરીથી નિર્ધારિત કરવાની માંગ વધી રહી છે.
મિત્રો, જો આપણે ટ્રમ્પની બદલાયેલી વ્યૂહરચનાથી યુરોપિયન યુનિયનના કઠિન બનવાની વાત કરીએ, તો ફ્રાંસના રાષ્ટ્રપતિએ બુધવારે મોડી રાત સુધી યુક્રેન યુદ્ધને લઈને યુરોપિયન નેતાઓ સાથે બીજી બેઠક યોજી હતી, જેમાં લગભગ 15 દેશો ભાગ લે તેવી અપેક્ષા હતી. આમાંના મોટાભાગના દેશો વીડિયો કોન્ફરન્સિંગ દ્વારા જોડાયેલા છે, માત્ર બે દિવસ પહેલા જ યુક્રેનની સુરક્ષાને લઈને એક બેઠક યોજાઈ હતી. બ્રિટન, જર્મની, ઇટાલી, પોલેન્ડ, સ્પેન, ડેનમાર્ક અને નેધરલેન્ડે તેમાં ભાગ લીધો હતો. આ સિવાય યુરોપિયન યુનિયનના ટોચના પ્રતિનિધિ અને નાટોના મહાસચિવ પણ તેમાં હાજર રહ્યા હતા. બ્રિટનના વડાપ્રધાન આગામી દિવસોમાં ત્રીજી બેઠક યોજે તેવી શક્યતાઓ છે મ્યુનિકમાં યોજાયેલી સુરક્ષા પરિષદમાં યુરોપિયન નેતાઓને ટ્રમ્પનો ડર છે રશિયા સાથેની શાંતિ વાટાઘાટોમાં વહીવટીતંત્ર તેમની અવગણના કરી શકે છે. તેથી, જો આપણે ઉપરોક્ત સમગ્ર વર્ણનનો અભ્યાસ કરીએ અને વિશ્લેષણ કરીએ,તો આપણે જોશું કે ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધ માટે યુક્રેનને દોષી ઠેરવીને તેમની બદલાયેલી વ્યૂહરચનાનો સંકેત આપ્યો હતો – ટ્રમ્પે યુક્રેન યુદ્ધ પર ઇયુની કટોકટી સમિટની અવગણના કરી હતી – શું ટ્રમ્પના શાંતિ પ્રયાસોએ યુરોપિયન યુનિયનને તોડી નાખ્યું હતું?રશિયા-યુક્રેન પીસ ટોક – યુક્રેન પોતાના જ દેશમાં યુદ્ધની ચર્ચાથી દૂર – આખી દુનિયાની નજર ટ્રમ્પ-પુતિનની સંભવિત બેઠક પર છે.
-કમ્પાઈલર લેખક – ટેક્સ એક્સપર્ટ કોલમિસ્ટ સાહિત્યિક આંતરરાષ્ટ્રીય લેખક વિચારક કવિ સંગીત માધ્યમ સીએ (એટીસી) એડવોકેટ કિશન સનમુખદાસ ભાવનાનિ ગોંદિયા મહારાષ્ટ્ર 9284141425
