વૈશ્વિક સ્તરે, વર્તમાન ડિજિટલ, રોબોટિક અને ટેકનોલોજીકલ યુગમાં, માનવી એટલો વ્યસ્ત થઈ ગયો છે કે તેનું હાસ્ય અને મજાક ક્યાંક ખોવાઈ ગઈ છે. ભારતમાં, આપણા 60 થી વધુ વયના વરિષ્ઠ નાગરિકોને ભારતીય સિનેમામાં 1964 માં રિલીઝ થયેલી હિન્દી ફીચર ફિલ્મ ‘એપ્રિલ ફૂલ’ ના ગીત ‘એપ્રિલ ફૂલ બનાયા’, ‘ઉનકો ગુસ્સા આયા, મેરા ક્યા કસૂર, જમાને કા કસૂર, જોસને દસ્તૂર બનાયા’ યાદ આવી ગયા, અને જ્યારે તેઓ અચાનક 1લી એપ્રિલ ફૂલ ડેની વ્યવહારિકતા યાદ કરે છે, ત્યારે તેઓ અચાનક હસવા લાગે છે, જે આજની તેમની બીજી પેઢીના સ્વાસ્થ્ય માટે અત્યંત મહત્વપૂર્ણ છે, કારણ કે વર્તમાન ડિજિટલ યુગમાં, હાસ્ય અને મજાક એક સ્વાસ્થ્ય ટોનિક તરીકે કાર્ય કરે છે જે અમૂલ્ય છે, એટલે કે, જે વ્યક્તિ મોટેથી, હૃદયથી હસે છે, તેને કુદરતી ઉર્જા મળે છે. આપણને ૧ એપ્રિલ એટલે કે ફૂલ ડે પર આ ટોનિક મળે છે, જેના કારણે આપણે પોતે પણ મૂર્ખ બનીએ છીએ અને બીજાઓને પણ મૂર્ખ બનાવીએ છીએ, પછી આપણે સાથે હસીએ છીએ, હું પણ આનો શિકાર બન્યો અને પછી મને સાંજે ખબર પડે છે કે તે એપ્રિલ ફૂલ હતો. મને લેખિતમાં જાણ કરવામાં આવી હતી કે, તમને રાષ્ટ્રીય પુરસ્કાર માટે પસંદ કરવામાં આવ્યા છે. હું ખૂબ જ ઉત્સાહિત હતો અને બપોરે સુટકોટ લેવા ગયો. સાંજ સુધીમાં મેં વિગતવાર માહિતી માંગી, પછી મારા મિત્રો હસવા લાગ્યા અને કહ્યું કે તું ગુસ્સે થયો કારણ કે મેં તને એપ્રિલ ફૂલ બનાવ્યો. હું પણ જોરથી હસ્યો. આ ખરેખર મજા, હાસ્ય અને હાસ્ય છે. પરંતુ આજના ડિજિટલ યુગમાં, પહેલા ફક્ત એક દિવસ માટે ફૂલ્સ ડે ઉજવવાનો ટ્રેન્ડ હતો, પરંતુ આજે લોકોને દરરોજ મૂર્ખ બનાવવા માટે ઘણા પ્લેટફોર્મ છે જેમાં ડિજિટલ પ્લેટફોર્મ, હનીટ્રેપ નકલી ઇમેઇલ, બેંકમાંથી પૈસા ગાયબ, સંદેશાઓ, ઓનલાઈન લોટરીનો સમાવેશ થાય છે, જેના કારણે આપણે દરરોજ મૂર્ખ બનીએ છીએ. આજે, મીડિયમ પર ઉપલબ્ધ માહિતીની મદદથી, આપણે આ લેખ દ્વારા ચર્ચા કરીશું, ફૂલ્સ ડે 1 એપ્રિલ 2025, આપણે બીજાઓને અને પોતાને મૂર્ખ બનાવીને હસવાનો આનંદ માણીએ છીએ, જે સ્વસ્થ રહેવા માટે એક મહાન ટોનિક છે.
મિત્રો, જો આપણે 1 એપ્રિલ 2025 ની વાત કરીએ, તો દર વર્ષે 1 એપ્રિલને સમગ્ર વિશ્વમાં એપ્રિલ ફૂલ દિવસ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે, આ દિવસે બધા ખુલ્લેઆમ એકબીજા સાથે મજાક કરે છે. આ દિવસે દરેક વ્યક્તિ કોઈને મૂર્ખ બનાવવાનો પ્રયાસ કરે છે, મજાક કરે છે અને જ્યારે આપણે આમ કરવામાં સફળ થઈએ છીએ, ત્યારે આપણે એપ્રિલ ફૂલની બૂમો પાડીએ છીએ. આજકાલ લોકો બાળકોથી લઈને મોટાઓ સુધી બધાને મૂર્ખ બનાવે છે. ક્યારેક મજાક એટલી વાસ્તવિક હોય છે કે લોકોને પાછળથી ખ્યાલ આવે છે કે તેઓ એપ્રિલ ફૂલ બની ગયા છે. આ દિવસે લોકો પોતાના મિત્રો, પ્રિયજનો અથવા પરિવારના સભ્યોને મૂર્ખ બનાવીને ઉજવણી કરે છે. લોકો સાથે મજાક કર્યા પછી, તેઓ ઉત્સાહમાં એપ્રિલ ફૂલ ડેની બૂમો પાડે છે. પહેલા આ દિવસ ફક્ત ફ્રાન્સ અને કેટલાક અન્ય યુરોપિયન દેશોમાં ઉજવવામાં આવતો હતો, પરંતુ ધીમે ધીમે વિશ્વભરના દેશોમાં એપ્રિલ ફૂલ દિવસ ઉજવવામાં આવવા લાગ્યો.એપ્રિલ ફૂલ ડે ઉજવવા પાછળ ઘણી વાર્તાઓ છે. ફૂલ્સ ડે એટલે કે એપ્રિલ ફૂલ્સ ડે પર, લોકો બીજાઓને મૂર્ખ બનાવે છે અને પોતે પણ એક બનીને ફૂલ્સ ડેનો આનંદ માણે છે. ઘણા દેશોમાં દર વર્ષે 1 એપ્રિલે એપ્રિલ ફૂલ ડે ઉજવવામાં આવે છે. કેટલીક જગ્યાએ તેને ઓલ ફૂલ ડે પણ કહેવામાં આવે છે. આ દિવસે લોકો એકબીજાને મૂર્ખ બનાવે છે અને જોક્સ કહે છે અને સાંભળે છે.આ દિવસે, દરેક વ્યક્તિ જે વ્યક્તિને મૂર્ખ બનાવે છે તેને ‘એપ્રિલ ફૂલ’ કહીને ચીડવે છે. એપ્રિલ ફૂલ ડેની થીમ જીવનમાં ખોવાયેલી ખુશીની ક્ષણો પાછી લાવવા અને તણાવમુક્ત અને સ્વસ્થ જીવન જીવવા તરફ એક વધુ પગલું ભરવાનો છે. મોટાભાગના લોકો એપ્રિલ ફૂલ ડે સાથે સંબંધિત બાળપણની યાદો ધરાવે છે, 1 એપ્રિલે પરિવાર, સંબંધીઓ અને મિત્રો પર કરવામાં આવતી મજાક દરેકના ચહેરા પર સ્મિત લાવી દે છે. તોફાની લોકો આ દિવસની આતુરતાથી રાહ જુએ છે જેથી તેઓ ‘મેં તેને એપ્રિલ ફૂલ બનાવ્યો, તે ખૂબ મજા આવી’ અથવા ‘તે ગુસ્સે થઈ ગયો’ જેવા વાક્યો બોલી શકે. આ દિવસે, ઘણા લોકો તેમના પ્રિયજનોને આશ્ચર્યચકિત કરવા અને પછી તેમની પ્રતિક્રિયાઓ જોવાનો આનંદ માણવા માટે નવી રીતો શોધે છે. એપ્રિલ ફૂલ્સ ડે, મજા અને હાસ્ય માટે સમર્પિત, દર વર્ષે એકવિધ બનતા રોજિંદા જીવનમાંથી ખૂબ જ જરૂરી વિરામ પૂરો પાડે છે. આ ઉપરાંત, તે તમને તમારા મિત્રો અને નજીકના લોકો સાથે થોડી મજા કરવાની તક પણ આપે છે. ડિજિટલ યુગમાં, એપ્રિલ ફૂલ્સ ડેએ ઓનલાઈન પ્લેટફોર્મ અને સોશિયલ મીડિયા નેટવર્ક્સ પર મજા કરવાની અથવા મજાક કરવાની એક નવી રીત પણ અપનાવી લીધી છે. જોકે, જે લોકો આ દિવસે બીજાઓ પર મજાક કરે છે તેમણે સમજવું જોઈએ કે દરેક વ્યક્તિને મજાકનો વિષય બનવાનું પસંદ નથી, તેથી, મજા કરતી વખતે પણ સામાજિક વર્તુળોને ધ્યાનમાં રાખવું જોઈએ, કારણ કે લોકો દરરોજ મૂર્ખ બની રહ્યા છે! પહેલા ફક્ત એક દિવસ માટે મૂર્ખ દિવસ ઉજવવાનો ટ્રેન્ડ હતો, પરંતુ આજકાલ લોકો દરરોજ મૂર્ખ બની રહ્યા છે. આજકાલ, લોકો દરરોજ ડિજિટલ પ્લેટફોર્મ, હનીટ્રેપ, નકલી ઇમેઇલ અથવા સંદેશાઓ દ્વારા ઓનલાઈન લોટરી જીતવાના નામે છેતરાઈ રહ્યા છે, વગેરે.
મિત્રો, જો આપણે 1 એપ્રિલ 2025 ના રોજ એપ્રિલ ફૂલ ડેના ઇતિહાસ વિશે વાત કરીએ, તો 1 એપ્રિલના રોજ એપ્રિલ ફૂલ ડે કેમ ઉજવવામાં આવે છે તેના કોઈ નક્કર પુરાવા નથી, પરંતુ આ વિશે ઘણી વાર્તાઓ પ્રચલિત છે, જેમાંથી એક અનુસાર, એપ્રિલ ફૂલ ડે 1381 માં શરૂ થયો હતો. એવું કહેવાય છે કે તત્કાલીન રાજા રિચાર્ડ I અને બોહેમિયાના રાણી એનએ જાહેરાત કરી હતી કે તેઓ 32 માર્ચ, 1381 ના રોજ સગાઈ કરવાના છે. સગાઈના સમાચાર સાંભળીને લોકો ખૂબ ખુશ થયા, પરંતુ 31 માર્ચ, 1381 ના રોજ, લોકોને ખ્યાલ આવ્યો કે 32 માર્ચ ક્યારેય નહીં આવે. આ પછી, લોકોને સમજાયું કે તેમને મૂર્ખ બનાવવામાં આવ્યા છે. એવું કહેવાય છે કે ત્યારથી, 32 માર્ચ, એટલે કે 1 એપ્રિલને મૂર્ખ દિવસ તરીકે ઉજવવાનું શરૂ થયું. કેટલીક વાર્તાઓ અનુસાર, એપ્રિલ ફૂલ ડે ૧૩૯૨ માં જ શરૂ થયો હતો. કેટલીક વાર્તાઓ અનુસાર, પહેલા યુરોપિયન દેશોમાં નવું વર્ષ 1 એપ્રિલના રોજ ઉજવવામાં આવતું હતું. પરંતુ, જ્યારે પોપ ગ્રેગરી ૧૩માએ નવા કેલેન્ડર અપનાવવાનો આદેશ આપ્યો, ત્યારે નવું વર્ષ ૧ જાન્યુઆરીથી ઉજવવાનું શરૂ થયું, ત્યારે પણ કેટલાક લોકો ૧ એપ્રિલે નવું વર્ષ ઉજવી રહ્યા હતા. પછી આવા લોકોને મૂર્ખ ગણવામાં આવતા અને તેમની મજાક ઉડાવવામાં આવતી. આ રીતે એપ્રિલ ફૂલ ડેની શરૂઆત થઈ. જોકે, ૧૯મી સદી સુધીમાં, એપ્રિલ ફૂલનો દિવસ ખૂબ જ લોકપ્રિય બની ગયો હતો. કેટલાક અહેવાલો અનુસાર, આ દિવસની શરૂઆત ભારતમાં અંગ્રેજો દ્વારા 19મી સદીમાં કરવામાં આવી હતી. આજકાલ ભારતમાં પણ લોકો આ દિવસે આનંદ માણે છે.
તો જો આપણે ઉપરોક્ત વર્ણનનો અભ્યાસ કરીએ અને તેનું અર્થઘટન કરીએ, તો આપણને ખબર પડશે કે ૧ એપ્રિલ ૨૦૨૫ ના રોજ ફૂલ ડે – આપણને બીજાઓને અને પોતાને મૂર્ખ બનાવવામાં આનંદ આવે છે. મેં તેમને એપ્રિલ ફૂલ બનાવ્યા, તેઓ ગુસ્સે થયા, મારો શું વાંક છે, આ દુનિયાનો વાંક છે, જેણે આ રિવાજ બનાવ્યો
પહેલા ફક્ત એક જ દિવસે ફૂલ્સ ડે ઉજવવાનો ટ્રેન્ડ હતો, આજે લોકો ડિજિટલ પ્લેટફોર્મ, હનીટ્રેપ, નકલી ઇમેઇલ્સ, બેંક છેતરપિંડી, સંદેશાઓ, ઓનલાઈન લોટરી વગેરે દ્વારા રોજિંદા મૂર્ખ બની રહ્યા છે.
-સંકલનકાર લેખક – કાર નિષ્ણાત કટારલેખક સાહિત્યકાર આંતરરાષ્ટ્રીય લેખક ચિંતક કવિ સંગીત માધ્યમ સીએ(એટીસી) એડવોકેટ કિશન સનમુખદાસ ભાવનાની ગોંડિયા મહારાષ્ટ્ર 9284141425
