Washington,તા.28
અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ બનતાં જ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે તડાફડી બોલાવી છે. ગેરકાયદે રહેતા ઘૂસણખોરોને અપમાનજનક દશામાં તગેડી મૂકવાના તેમના પગલાંએ આખી દુનિયાનું ધ્યાન ખેંચ્યું છે. બરાબર એ જ રીતે તાજેતરમાં તેમણે લીધેલા એક બીજો નિર્ણય પણ વિશ્વભરમાં ચર્ચાસ્પદ બન્યો છે, અને તે છે કરોડો રૂપિયા ખર્ચીને અમેરિકામાં કાયમી વસવાટ મેળવવાનો પરવાનો! અમેરિકાનો વહીવટી ખર્ચ ઘટાડીને દેશની આવકમાં વધારો કરવા માટે ટ્રમ્પે ‘ગોલ્ડ કાર્ડ’ની રજૂઆત કરી છે, જે ખરીદીને દુનિયાનો કોઈપણ નાગરિક અમેરિકન બની શકશે.
ટ્રમ્પ દ્વારા અમેરિકાની નાગરિકતા આપતાં જે ‘ગોલ્ડ કાર્ડ’ની જાહેરાત કરવામાં આવી છે એની કિંમત છે 50 લાખ ડોલર એટલે કે લગભગ 44 કરોડ રૂપિયા! સ્વાભાવિક છે કે આ કાર્ડ અમીરોને જ પોસાય. અલબત્ત, આ કંઈ પહેલીવારની સ્કીમ નથી જેના દ્વારા નાણાં ખર્ચીને અમેરિકામાં વસી જવાની સગવડ અપાઈ હોય. અમેરિકામાં EB-5 વિઝાની સગવડ છે જ, જે ખરીદીને દુનિયાનો કોઈપણ માણસ અમેરિકાની નાગરિકતા મેળવી શકે છે. એના માટે ઓછામાં ઓછા 10 લાખ ડોલર એટલે કે 8.8 કરોડ રૂપિયાનું રોકાણ કરવું પડે છે. જોકે, ટ્રમ્પની યોજના મુજબ ઘણું કરીને એપ્રિલ મહિનામાં ‘ગોલ્ડ કાર્ડ’ શરૂ કર્યા બાદ EB-5 વિઝાની સગવડ બંધ કરી દેવામાં આવશે. દુનિયામાં ઘણા દેશો અમેરિકાની જેમ નાણાં લઈને નાગરિકતા આપે છે. બે-ચાર નહીં વિશ્વના 100થી વધુ દેશ આવી સગવડ આપે છે. નાણાં ખર્ચીને નાગરિકતા ખરીદનાર અરજદારને જે-તે દેશમાં કાયમી વસવાટની, ત્યાં મતદાન કરવાની અને અન્ય નાગરિક અધિકારોનો ઉપયોગ કરવાની છૂટ મળે છે. એવા થોડા દેશો વિશે આજે જાણીએ.
યુરોપના સમૃદ્ધ દેશ એવા ઑસ્ટ્રિયાના પાસપોર્ટની ગણતરી વિશ્વના સૌથી મજબૂત પાસપોર્ટમાં થાય છે, તેથી તે દેશની નાગરિકતા મેળવવું ખૂબ મોંઘું છે. ઓસ્ટ્રિયાની નાગરિકતા મેળવવા માટે લગભગ 8 લાખ યુરો એટલે કે લગભગ 7.2 કરોડ રૂપિયા ખર્ચવા પડે છે. ઑસ્ટ્રિયાના પાસપોર્ટનો સૌથી મોટો લાભ એ છે કે એના લીધે વિશ્વભરના 190 દેશોમાં વિઝા-ફ્રી અથવા વિઝા-ઑન-અરાઈવલ મુસાફરી કરવાની સગવડ મળે છે.
મધ્ય-પૂર્વી દેશ જોર્ડનને રોકાણની દ્રષ્ટિએ સ્થિર માનવામાં આવે છે. તેની નાગરિકતા મેળવવા માટે અરજદારે 750,000 ડોલર એટલે કે લગભગ 6.6 કરોડ રૂપિયાનું રોકાણ કરવું પડે છે. જોર્ડનના પાસપોર્ટ દ્વારા વિશ્વના 50 દેશોમાં વિઝા ફ્રી અથવા વિઝા-ઓન-અરાઈવલ મુસાફરી કરી શકાય છે. રોકાણ દ્વારા નાગરિકતા પ્રાપ્ત કર્યા પછી અરજદાર તેના આશ્રિત પરિવારને જોર્ડન લઈ જઈ શકે છે.
નાનકડો ‘માલ્ટા’ યુરોપનો અતિ સમૃદ્ધ દેશ છે. ત્યાંનું જીવનધોરણ ઘણું ઊંચું છે. માલ્ટાની નાગરિકતા મેળવવા માટે અરજદારે ઓછામાં ઓછા 600,000 યુરો એટલે કે 5.4 કરોડ રૂપિયાનું રોકાણ કરવું પડે છે. માલ્ટાની નાગરિકતા લેતી વખતે અરજદાર પોતાની સાથે પોતાના આશ્રિત પરિવારનો પણ સમાવેશ કરી શકે છે.
દક્ષિણ-પૂર્વ યુરોપના બાલ્કન દ્વીપકલ્પમાં સ્થિત ‘મોન્ટેનેગ્રો’ તેની પ્રાકૃતિક સુંદરતા માટે જાણીતું છે. નાટોના આ સભ્ય દેશમાં રોકાણ કરવું એકદમ સલામત માનવામાં આવે છે. મોન્ટેનેગ્રોની નાગરિકતા મેળવવા માટે અરજદારે ઓછામાં ઓછા 450,000 યુરો એટલે કે લગભગ 4 કરોડ રૂપિયા ખર્ચવા પડે છે. એમાંના 250,000 યુરોનું રોકાણ કરવામાં આવે છે અને 200,000 યુરોનું દાન કરવામાં આવે છે.
યુરોપ અને એશિયાના સંગમસ્થાન એવું તુર્કિયે (જૂનું નામ ‘તુર્કી’) પણ ખૂબ પ્રાચીન સંસ્કૃતિ ધરાવે છે. અહીંની નાગરિકતા મેળવવા માટે ઓછામાં ઓછા 400,000 ડોલર એટલે કે 3.5 કરોડ રૂપિયાનું રોકાણ કરવું પડે છે. તુર્કિયેનો પાસપોર્ટ વિશ્વભરના 110 દેશોમાં વિઝા-મુક્ત અથવા વિઝા-ઓન-અરાઈવલ પ્રવેશની સગવડ આપે છે. તુર્કિયેની નાગરિકતા મેળવનારને એક બીજો મોટો ફાયદો થાય છે, અને તે એ કે તુર્કિયેના નાગરિક બન્યા પછી અમેરિકામાં પ્રવેશવું સરળ બની જાય છે. તુર્કિયેમાં ત્રણ વર્ષ રહ્યા પછી વ્યક્તિ અમેરિકાના E-2 રોકાણ વિઝા માટે અરજી કરી શકે છે.
અન્ય એક કેરેબિયન દેશ ‘ગ્રેનાડા’ પણ નાણાંના બદલામાં નાગરિકતા આપે છે. ગ્રેનાડાની નાગરિકતા મેળવવા માટે 235,000 ડોલર એટલે કે 2.4 કરોડ રૂપિયા ખર્ચવા પડે છે. કોઈ વ્યક્તિ રોકાણ દ્વારા નાગરિકતા પ્રાપ્ત કર્યા પછી સતત ત્રણ વર્ષ સુધી ગ્રેનાડામાં રહે, તો તે અમેરિકામાં નોન-ઈમિગ્રન્ટ વિઝા માટે અરજી કરી શકે છે. ગ્રેનાડા એકમાત્ર કેરેબિયન દેશ છે જે આ સુવિધા આપે છે કારણ કે તેણે અમેરિકા સાથે E-2 રોકાણ વિઝાના કરાર કર્યા છે. બીજી એક વિશેષતા એ છે કે, આ દેશના નાગરિક બનવા માટે તમારે તમારા દેશની નાગરિકતા છોડવાની પણ જરૂર નથી. ગ્રેનાડાના નાગરિક બન્યા પછી, તમે તમારા આશ્રિતોને ત્યાં લઈ જઈ શકો છો.
મધ્ય-પૂર્વમાં સ્થિત ઈજિપ્ત વિશ્વની સૌથી વધુ પ્રાચીન સંસ્કૃતિઓ પૈકીની એક સંસ્કૃતિ ધરાવે છે. ઈજિપ્તની નાગરિકતા મેળવવા માટે ઓછામાં ઓછા 250,000 ડોલર એટલે કે 2.2 કરોડ રૂપિયાનું રોકાણ કરવું પડે છે. પિરામિડોનો દેશ એવું ઈજિપ્ત ‘આફ્રિકન કોન્ટિનેન્ટલ ફ્રી ટ્રેડ એરિયા’ અને ‘વર્લ્ડ ટ્રેડ ઓર્ગેનાઈઝેશન’નું સભ્ય હોવાથી તેની નાગરિકતા લેવી વિશેષ કરીને વેપારીઓ માટે ફાયદાકારક સાબિત થાય છે.
એન્ટિગુઆ અને બાર્બુડા એક કેરેબિયન દેશ છે. કોમનવેલ્થ દેશોના સંગઠનના સભ્ય એવા આ દેશની નાગરિકતા ખરીદવી હોય તો ઓછામાં ઓછા 230,000 ડોલર એટલે કે અંદાજે 2 કરોડ રૂપિયા ખર્ચવા પડે છે. આ દેશની નાગરિકતા પ્રાપ્ત કરનાર અરજદાર તેના જીવનસાથી, 31 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના બાળકો તથા 55 કે તેથી વધુ ઉંમરના માતા-પિતા, દાદા-દાદી અને અપરિણીત ભાઈ-બહેનોને આશ્રિત તરીકે પોતાની સાથે લઈ જઈ શકે છે.
યુરોપનો આ દેશ સુંદર નદીઓ અને લીલાછમ પર્વતોનો પ્રદેશ ગણાય છે. અહીંની નાગરિકતા મેળવવા માટે તમારે ઓછામાં ઓછા 200,000 યુરો એટલે કે 1.8 કરોડ રૂપિયા ખર્ચવા પડે છે. આ દેશના પાસપોર્ટથી વિશ્વના 120 દેશોમાં વિઝા ફ્રી અથવા વિઝા-ઓન-અરાઈવલ મુસાફરીની પરવાનગી મળે છે. ઉત્તર મેસેડોનિયાના કર્મચારીઓ ખૂબ જ કુશળ ગણાય છે. અહીં કંપનીની નોંધણી સિસ્ટમ પણ ઘણી સરળ છે, જેથી રોકાણકારો આ દેશની નાગરિકતા લેવા માટે પ્રેરિત થાય છે.
અત્યંત સુંદર કેરેબિયન દેશ એવા ‘ડોમિનિકા’ની નાગરિકતા મેળવવું અન્ય દેશોની સરખામણીમાં પ્રમાણમાં સસ્તું છે. ત્યાંની નાગરિકતા મેળવવા માટે 2 લાખ ડોલર એટલે કે લગભગ 1.75 કરોડ રૂપિયા ખર્ચવા પડે છે. રોકાણ દ્વારા ડોમિનિકાની નાગરિકતા પ્રાપ્ત કર્યા પછી તમે તમારા જીવનસાથી, 31 વર્ષ સુધીના અપરિણીત બાળકો, 65 વર્ષ કે તેથી વધુ ઉંમરના માતા-પિતા અને દાદા-દાદીને ડોમિનિકામાં લાવી શકો છો. તમે ત્યાંની નાગરિકતા લઈ લો એ પછી જો તમારું બાળક ડોમિનિકામાં જન્મે તો તેને જન્મના આધારે આપોઆપ ત્યાંની નાગરિકતા મળી જાય છે. ગ્રેનાડાની જેમ ડોમિનિકાની નાગરિકતા મેળવવા માટે પણ તમારે તમારા દેશની નાગરિકતા છોડવાની જરૂર નથી પડતી.
આ ઉપરાંત પેસિફિક મહાસાગરની મધ્યમાં આવેલો નાનકડો ‘નાઉરુ’, બે ટાપુઓથી બનેલો ‘સેન્ટ કિટ્સ એન્ડ નેવિસ’ અને વરસાદી જંગલોથી ઘેરાયેલા કેરેબિયન ટાપુ-દેશ ‘સેઈન્ટ લુસિયા’ જેવા ઘણાં દેશો તગડું રોકાણ કરનાર વ્યક્તિને પોતાના દેશનું નાગરિકત્વ આપે છે.
